Podcast terbaik Wetenschap (2024)

1
Een levende cel bouwen van levenloze moleculen 3:18

17h ago3:18

3:18

Alle levensvormen bestaan uit cellen, en alle cellen bestaan uit moleculen. Maar die moleculen leven niet, terwijl de cel als geheel dat wel doet. Dus hoe ontstaat zo'n levende cel nou uit een hoopje levenloze moleculen? Een multidisciplinair team van Nederlandse wetenschappers gaat proberen een levende synthetische cel te bouwen waarmee deze vrage…

1
Waarom discrimineert artificiële intelligentie (en hoe los je dat op)? 22:09

3d ago22:09

22:09

Artificiële intelligentie (AI) heeft steeds vaker de hand in welke sollicitant wordt uitgenodigd voor een gesprek, of wie een lening of een verzekering krijgt. Maar soms is AI discriminerend, en schuift het bijvoorbeeld enkel mannen naar voren, of mensen zonder migratieachtergrond. Carmen Mazijn onderzoekt discriminatie in AI-systemen, en werpt in …

1
364 - Botte Hollanders over de grens, schaamteloze enshittification en iPad-onverschilligheid 1:08:41

4d ago1:08:41

1:08:41

We praten ouderwets gezellig bij zonder gastnerd. Over hoe Ruurd de meest botte Hollander in Duitsland is, Jurian voor het eerst in jaren naar de States vliegt voor een games-beurs en Randal de telefoontjes van argeloze verkopers nog irritanter vindt dan een volle week diarree. Tijdschema 0:00:45 Voorbereidingen en plannen 0:01:41 Drukke tijden voo…

1
#118 Katten, gehaat, geliefd en gevaarlijk 16:39

4d ago16:39

16:39

De kat is het meest geliefde huisdier in Nederland, in drie miljoen huishoudens loopt een kat rond. De zwarte kant van het kattenwezen zit vooral in het aantal zwerfkatten, waarschijnlijk meer dan een miljoen. Al met al zijn onze katten een forse bedreiging voor onze vogelstand. We houden katten al zo’n tienduizend jaar als huisdier. Sinds kort wet…

1
Krekels, Conspiracies en Chemtrails: Een Reis door de Wappie Wereld | S02E21 40:24

9d ago40:24

40:24

Ruben en Nick duiken in de wereld van complottheorieën en 'wappies'. Ruben vertelt over zijn persoonlijke ergernis met deze conspiracy believers, van het World Economic Forum tot Bill Gates en insecten in ons eten. Ze bespreken waarom sommige mensen zo sterk geloven in deze complotten en wat dit zegt over onze samenleving. Heb jij ooit gehoord van …

1
Kunnen bodemtransplantaties zorgen voor gezondere grond? 11:14

2d ago11:14

11:14

In de vorige aflevering hoorden we meer over de verschillende manieren waarop gekeken wordt naar biodiversiteitsherstel in het landelijk gebied. Rosa Boone van de Radboud Universiteit vertelde vanuit het lab hoe ze kijkt of ze met een elektronische neus kan detecteren hoe het met verschillende typen bodem gaat. Waar Boone in ander onderzoek ook nog…

1
Elektronische neus helpt bepalen hoe het met onze bodem gaat 22:20

3d ago22:20

22:20

Hoe kunnen we zorgen voor biodiversiteitsherstel in het landelijk gebied? Om dat te kunnen bepalen, maar ook om in de toekomst te kunnen testen of maatregelen echt werken, is het belangrijk om eerst goed te weten hoe het met de bodem gaat en wat voor organismen er allemaal in te vinden zijn. Rosa Boone van de Radboud Universiteit onderzoekt hoe goe…

1
Hoe behoud je het overzicht over duizenden klimaatexperimenten? 24:56

3d ago24:56

24:56

Bioloog Kevin Van Sundert ziet graag het grote geheel, en onderzoekt klimaateffecten op vegetatie, afhankelijk van de voedingsstoffen in de bodem. Met zijn openbaar toegankelijke databank van gegevens uit experimenten die de klimaatverandering nabootsen, wil hij onderzoek de wind in de zeilen geven. ‘Deze verzameling van data vermijdt dat wetenscha…

1
Zelfs "grijze" wiskunde zit vol spannende raadsels 23:38

3d ago23:38

23:38

Wiskundige Sam Mattheus loste een veertig jaar oud wiskunderaadsel op. Hij verwacht dat zijn manier van werken de wiskunde kan veranderen: ‘Zoeken naar iets wat er niet is, is contra-intuïtief. Dat moeten ook wiskundigen nog leren.’Oleh eoswetenschap

1
How do you study a meteorite impact that decimated life 66 million years ago? 18:21

3d ago18:21

18:21

That the age of dinosaurs ended due to a meteorite impact is well enough known by now. But what was the concrete cause of death of this last mass extinction wave? Cem Berk Senel (Royal Observatory and VUB) breathed new life into an old hypothesis by combining new geological data with simulations of the impact with a palaeoclimate model. Fine dust r…

1
Wat is het vrouwelijke microbioom? 34:27

3d ago34:27

34:27

De onderzoekers die de maatschappij bestuderen en zelfs de proefpersonen die ze analyseren zijn overwegend mannelijk en wit. Microbioloog Sarah Ahannach (Universiteit Antwerpen) wil daar verandering in brengen, met groot succes. In België alleen al namen ruim drieduizend vrouwen van 18 tot 98 jaar deel aan haar onderzoek en kwamen unieke inzichten …

1
Onderzoekers willen weten wat de geur van de natuur met onze hersenen doet 2:02

4d ago2:02

2:02

Tijd doorbrengen in de natuur is goed voor onze (geestelijke) gezondheid, maar hoe komt dat nou precies? In veel onderzoeken is gekeken naar het effect van het zien van natuur, maar veel minder is er gekeken naar de rol van onze neus. Een grote groep onderzoekers uit allerlei landen en disciplines roept op om dit eens goed uit te zoeken. Die neus v…

1
De bizarre wereldreis van de onderstebovenboom 1:26

5d ago1:26

1:26

Misschien heb je ze weleens gezien: de baobab-boom, ook wel up side down tree genoemd. Waarbij het lijkt of op de bovenkant van de vaak gigantische stam een wortelnetwerk prijkt, in plaats van een kroon van takken en bladeren. Maar het is niet alleen het uiterlijk van deze boom dat tot de verbeelding spreekt. Van oorsprong, hebben onderzoekers nu o…

1
Zorgt een gen in deze muissoort voor monogamie? 1:52

6d ago1:52

1:52

Terwijl veel muizensoorten er een nogal losbandige levensstijl op nahouden, is er één klein muisje dat in de VS in Florida en Georgia voorkomt, dat verrassend monogaam is. Bij de grotere, vaker voorkomende hertmuis kan een nestje jongen wel vier verschillende vaders hebben, maar de kleinere oldfield muis, heeft een partner voor het leven. En dat is…

1
Patriarchaat beïnvloedt genetische diversiteit 1:49

7d ago1:49

1:49

Niet geweld, maar de patriarchische clanstructuren uit de Bronstijd zorgden ervoor dat er weinig genetische variatie zat op het mannelijke y-chromosoom. Ongeveer 3000 tot 5000 jaar geleden was er heel weinig genetische variatie op het y-chromosoom. Wetenschappers vragen zich al jaren af hoe dat komt. Lange tijd werd gedacht dat het kwam door de cla…

1
Niet alleen mensen, maar ook vogels hebben een episodisch geheugen 2:08

8d ago2:08

2:08

Wij mensen kunnen mentaal tijdreizen. Dat wil zeggen: we kunnen ons dingen herinneren, zelfs als we daar op het moment zelf niet echt op hebben gelet. Door sommige wetenschappers werd gedacht dat dit episodisch geheugen uniek is in de dierenwereld. Alleen mensen zouden het kunnen. Maar nu bewijst een gaai, je weet wel: die beige vogel met felblauw …

1
Bacteriën gebruiken om metalen uit afvalstromen van de mijnbouw te halen 11:55

9d ago11:55

11:55

In de vorige aflevering hoorden we hoe onderzoekers onder andere ammoniak proberen terug te winnen uit waterreststromen. Lot van der Graaf, van de TU Delft, kijkt in haar onderzoek weer naar een heel ander soort reststroom en een andere techniek. Ze bestudeert hoe bacteriën ingezet kunnen worden om metalen terug te winnen uit afvalwater dat afkomst…

1
Hoe we veel meer ammoniak uit reststromen zouden kunnen halen 18:59

10d ago18:59

18:59

We doen in Nederland al een heleboel slimme dingen met water. Toch halen we er nog lang niet alles uit. Dat geldt bijvoorbeeld voor sommige belangrijke grondstoffen. Zonde vindt ook Jules van Lier van de TU Delft, onderzoeker op het gebied van milieu en technologie. Hij vertelt wat ze daar op dit moment aan proberen te doen. Eén van de dingen waar …

1
Bizarre samenwerking tussen bacteriën bij productie vitamine B12 1:58

11d ago1:58

1:58

Vitamine B12 is een essentieel stofje voor veel organismen, maar het is ook behoorlijk schaars. Kijken we in de oceanen, dan is het zo dat de helft van alle algensoorten niet zou kunnen overleven zonder deze vitamine. Maar net als mensen kunnen deze dieren dit stofje niet zelf produceren. Bepaalde zee-bacteriën kunnen dat wel. Sommige produceren he…

1
#117 De leukste kanten van de wetenschap worden beloond met de IG-Nobelprijzen: we zijn er best goed in! 19:16

11d ago19:16

19:16

De leukste kanten van de wetenschap worden beloond met de IG-Nobelprijzen: we zijn er best goed in! Veel wetenschappers zijn creatieve personen, nemen hun bezigheden heel ernstig maar hebben gelukkig ook vaak een goed gevoel voor humor. Dat wordt nu al 33 jaar beloond met de “onwaardige” ignoble prijzen, jaarlijks in tienvoud uitgereikt vlak voor d…

1
Record voor kleinste dier dat plantenzaden verspreidt verbroken 1:44

12d ago1:44

1:44

Veel plantensoorten zijn afhankelijk van dieren voor hun voortbestaan. Dat geldt voor bestuivers, maar ook voor de dieren die zaden eten. Die zorgen ervoor dat de zaden, wanneer verteerd en weer uitgepoept, op nieuwe plekken terechtkomen. Nou is er voor elk zaadformaat wel een dier. Sommige grote bomen zijn bijvoorbeeld volledig afhankelijk van oli…

1
363 - Doet nieuwe kinderpornoblokkade meer kwaad dan goed? - met Hendrik Rood 1:11:42

12d ago1:11:42

1:11:42

Vaak zitten er in wetten verborgen maatregelen die op het eerste gezicht logisch lijken, maar die we misschien beter kunnen vermijden. Vooral wij nerds zien de nuances. Deze week hebben we Hendrik Rood te gast om te praten over de 'Wet bestuursrechtelijke aanpak online kinderpornografisch materiaal'. Woensdag 15 mei behandelt de Tweede Kamer dit vo…

1
Hoe regen en sneeuw voor aardbevingen kunnen zorgen 1:23

13d ago1:23

1:23

Als wordt gezocht naar de oorzaak van aardbevingen en het voorspellen ervan, dan ligt de focus meestal onder de grond. Bij de beweging van platen en de activiteit rondom breuklijnen. Maar MIT-onderzoekers suggereren nu dat ook het weer een rol speelt bij het ontstaan van sommige bevingen. Ze baseren dit op een link die ze vonden in Japan tussen per…

1
Sterk bewijs voor atmosfeer rond rotsachtige planeet buiten ons zonnestelsel 1:44

14d ago1:44

1:44

Astronomen hebben met de James Webb Telescope mogelijk een atmosfeer gedetecteerd rondom een rotsachtige planeet buiten ons zonnestelsel. Er zijn in de afgelopen twintig jaar tekenen van een atmosfeer gevonden rond tientallen exoplaneten. Maar niet elke atmosfeer is even makkelijk te zien. Sommige kleine rotsachtige planeten – zoals de aarde – hebb…

1
1400 terabyte aan informatie uit één kubieke millimeter hersenweefsel 2:05

15d ago2:05

2:05

Het menselijke brein is een ontzettend complex orgaan dat moeilijk te bestuderen is. Zeker als het aankomt op de allerkleinste structuren. Verstoringen in die microcellulaire structuren en netwerken van neuronen spelen een belangrijke rol bij verschillende hersenziektes, maar om dit goed genoeg te kunnen bestuderen heb je hele geavanceerde techniek…

1
Hier testen ze een duurzamere verbinding tussen onderdelen in chips 17:42

16d ago17:42

17:42

In de vorige aflevering van Afdeling Wetenschap hoorden we al een heleboel over het recyclen van elektronica en het verlengen van de levensduur van deze apparaten en onderdelen. We bespraken nieuwe regelgeving, onderzoek naar corrosie en hoe beter voorspelt kan worden hoe lang elektronica meegaat. Maar er spelen nog veel meer processen een belangri…

1
Waarom het recyclen van elektronica nog steeds niet goed genoeg lukt 16:20

17d ago16:20

16:20

Ik lever altijd keurig mijn kapotte elektronische apparaten in, maar wordt er dan ook echt wat mee gedaan? In een tijd van schaarse materialen zou je hopen van wel, maar het recyclen van dit soort producten is behoorlijk ingewikkeld. Wereldwijd lukt dat maar voor zo'n 20 procent van de producten. In Nederland doen we het een stuk beter, maar ook no…

1
Nieuwe versie AlphaFold voorspelt naast miljoenen eiwitstructuren nu ook alle moleculen 2:00

18d ago2:00

2:00

Eiwitten zijn cruciaal voor het leven op aarde. Zonder zouden dieren, planten en mensen niet kunnen bestaan. Om te begrijpen hoe eiwitten werken is het belangrijk om hun structuur zo goed mogelijk in kaart te brengen. Nou is dat door heel veel hard werk van onderzoekers gelukt voor meer dan 100.000 unieke eiwitten. Maar dat is maar een fractie van …

1
362 - Thuis pubquizzen en vragen bedenken voor TV shows – met Lennaert en Sander 1:21:26

18d ago1:21:26

1:21:26

Heb jij wel eens een pubquiz gedaan? Maar heb je ook wel eens thúis een pubquiz gedaan? Lennaert Lubberding en Sander Denneman begonnen tijdens corona de ThuisPubQuiz podcast om pubquizzen te doen zoals in de kroeg, maar dan thuis. Sinds kort kun je het ThuisPubQuiz puzzelboek vinden in de boekwinkel om met 55 puzzels los te gaan met al je kennis o…

1
#116 Het is geen koorts en heeft niets met hooi van doen, dus noemen we het Hooikoorts 16:13

18d ago16:13

16:13

Het is geen koorts en heeft niets met hooi van doen, dus noemen we het Hooikoorts. Maar waar in Nederland wel degelijk heel veel mensen last van hebben is van pollen, de mannelijke sporen van planten die we beter kennen als stuifmeel. Vooral licht stuifmeel waait met de wind mee, zoals van grassen, bomen als de els berk en eik en voor sommige kruid…

1
Twentse onderzoekers maken belangrijke verbetering condensatoren mogelijk 1:50

19d ago1:50

1:50

Veel apparaten, waaronder pacemakers, defibrillatoren, radarsystemen en elektrische voertuigen, kunnen niet zonder een condensator. Dat is een elektrisch component waarmee stroom opgeslagen en heel snel vrijgelaten kan worden. In een pacemaker zorgt dit onderdeel er bijvoorbeeld voor dat elektrische pulsen snel achter elkaar aan het hart gegeven ku…

1
Astronomen weten storende aardatmosfeer te omzeilen met nieuwe techniek 1:30

20d ago1:30

1:30

Onder leiding van Leidse sterrenkundigen is het een internationaal team van onderzoekers gelukt om met een nieuwe kalibratietechniek de verstoringen van de aardatmosfeer te omzeilen. Daarmee wordt het mogelijk om bijvoorbeeld uitbarstende zwarte gaten beter te bestuderen. Met de nieuwe techniek lukte het ze namelijk om scherpe radiokaarten op lage …

1
Werd het leven op aarde diverser door dip in magnetisch veld? 2:20

21d ago2:20

2:20

Er zijn verschillende golven geweest in de geschiedenis van onze planeet waarin het leven op aarde ineens complexer en gevarieerder werd. Maar wat daar precies voor heeft gezorgd dat weten onderzoekers nog niet zo goed als ze zouden willen. Nou is het in veel gevallen waarschijnlijk een combinatie van meerdere factoren geweest. Maar voor een specif…

1
Sterrenkundigen vinden tot hun verrassing geen methaan aan de nachtkant van bekende exoplaneet 2:08

22d ago2:08

2:08

Exoplaneet WASP-43b is qua grootte en massa vergelijkbaar met Jupiter, maar lijkt absoluut niet op de bekende gasreus. De planeet draait extreem dicht om zijn ster, wat ervoor zorgt dat het op de ene kant permanent dag is en op de andere kant permanent nacht. Een jaar op de planeet, dus de tijd waarin de planeet een keer rond de ster draait, duurt …

1
Onderzoek naar luchtkwaliteit in schoolklassen nog steeds hard nodig 9:34

23d ago9:34

9:34

Hoe staat het ervoor met onze binnenlucht? In een uitgebreid onderzoek bestuderen wetenschappers Lidwien Smit en Esmée Janssen van de Universiteit Utrecht hoe we de lucht in schoolklassen zo gezond mogelijk kunnen krijgen. We horen vanuit welke gedachte dit onderzoek is gestart en gaan langs in de klas om te kijken wat er allemaal wordt gemeten. Me…

1
Hoe staat het ervoor met de kwaliteit van onze buitenlucht? 18:09

24d ago18:09

18:09

We gaan langs bij onderzoeker Roel Vermeulen van de Universiteit Utrecht en bespreken hoe het ervoor staat met onze buitenlucht en het onderzoek dat daarnaar gedaan wordt. Wat staat er bijvoorbeeld in de nieuwe richtlijnen voor de uitstoot van fijnstof en stikstofdioxide? Gaan we dat in Nederland halen? En wat zou er moeten gebeuren om de luchtkwal…

1
Een bericht van Karlijn: nieuw wetenschapsprogramma! 0:53

25d ago0:53

0:53

Hoi! Even een berichtje van mij. Wie vaak luistert heeft al gemerkt dat er wat dingen aan het veranderen zijn. De rubriek zit niet langer in het middagnieuwsprogramma op zender. Dat vind ik heel jammer, maar er komt wel wat voor terug: een langer wekelijks wetenschapsprogramma, Afdeling Wetenschap, om 14:00 uur op donderdag te horen op zender. Wat …

1
361 - Hoe jij verslaafd wordt gemaakt aan online kopen met Chantal Schinkels 1:26:21

25d ago1:26:21

1:26:21

Onze gastnerd Chantal Schinkels werkte jaren in de e-commerce en weet er alles van. Ze schreef Het Koopinfuus om met haar kennis van ‘the dark side’ een goed onderbouwde kritiek te geven op hoe we verslaafd worden gemaakt aan online bestellen. Haar koopinfuus bestaat uit marketing, manipulatie en hyperpersonalisatie. We gaan in op de verschillende …

1
Vergeet je ook vaak je sleutels? Waarschijnlijk ligt het niet aan je geheugen. 2:22

25d ago2:22

2:22

Goed nieuws voor iedereen die weleens z'n sleutels vergeet: volgens een nieuw boek is dat volkomen normaal en hoeft dat niet aan je geheugen te liggen. Het opslaan en terughalen van informatie is een ontzettend complex proces. Sommige mensen, bijvoorbeeld diegene met een fotografisch geheugen, zijn er bijzonder goed in. Maar voor de meeste van ons …

1
#115 In mei leggen alle.. 17:38

25d ago17:38

17:38

In mei leggen alle.. Mooi niet. Er zijn heel veel vogels die al eerder, of pas later een ei leggen. En de koekoek en de griet (die we beter kennen als de grutto) kunnen wel degelijk een ei in mei leggen. Dus een twijfelachtig kinderversje, maar het duidt wel op een fenomeen dat vogels heel goed hun broedseizoen plannen, voor zover mogelijk. Als het…

1
Natuurlijke Boosters: Hoe Paddenstoelen je Gezondheid en Geheugen Kunnen Versterken | S02E20 28:37

25d ago28:37

28:37

Lions Mane, Chaga, en Meer: Hoe Paddenstoelen Supplementen Je Leven Kunnen Veranderen. Nick en Ruben duiken in de fascinerende wereld van paddenstoelen supplementen. Ontdek waarom Lions Mane, Chaga, en Cordyceps niet alleen jouw keuken, maar ook je gezondheid kunnen veranderen. Van het versterken van je geheugen tot het boosten van je immuunsysteem…

1
Al bij het zien van eten gaat de lever aan de slag 1:40

26d ago1:40

1:40

Wat gebeurt er in het lichaam precies allemaal wanneer we honger hebben en eten zien of ruiken? Het aanmaken van speeksel is een bekende, maar een groot deel van het proces is nog onbekend. Als we dat wel beter begrijpen zou die informatie kunnen zorgen voor een betere behandeling van bijvoorbeeld diabetes type 2. Uit een nieuw onderzoek, gedaan in…

Podcast Berbaloi untuk Didengar

Podcast Wetenschap

Podcast Berbaloi untuk Didengar

Panduan Rujukan Pantas