Üstâdına olan muhabbet ve bağlılığını dâimâ arttırarakdevâm ettiren Hazreti Sâmî Efendimiz bütün gün ve gecelerinihizmet yolunda geçirdiler. Sâmî Efendimiz dergâhın temizliğinden, ihvânın her türlü ihtiyaçlarına varıncaya kadar bütünhizmetlerini seve seve yaparlardı. Hazret-i Es‘âd Erbilî Efendimizin: “Mâ‘nen bizimle aynı mertebededir, lâkin bu vaz…

Mürşid-i kâmilini bulan ve Zât-ı ‘Âlîlerinin onun ifâdesi ile“Eyyâm-ı şebâbını (gençlik günlerini) şerîat-ı mutahhare ve tarîkat-ı ‘âliyye hizmetinde” geçiren Hazreti Sâmî Efendimiz ma‘nevîmertebeleri hızla aşıyorlardı. Bu yolda kendi ifâdeleri ile ihlâs vetam teslîmiyet şarttı. Ölünün yıkayıcısına teslîmiyeti gibi mürîd demürşîdine teslîm olmalıyd…

İlk, orta ve lise tahsîlini Adana’da tamâmlayan Hz. Sâmî (k.s.),yüksek tahsîlini İstanbul’da yaparlar. Hukuk Fakültesini birincilikle bitiren Hz. Sâmî (k.s.), bu arada bir müddet GümüşhâneliDergâhı’na devâm ederler. Bu sırada Bâyezıd dersiâmlarındanRüşdü Efendi (Eski Beşiktaş müftüsü Merhûm Fuat Çamdibi Hocanın babası): “Sâmî Evlâdım, gel seni Şeyh…

Hz. Mahmud Sâmi (k.s.)’un hayatını manevi vazifelisive ihvâna kılavuzu Muhterem Ömer Muhammed Öztürk’ünkâleminden yayınlamaya devam ediyoruz:Hz. Sâmi (k.s.), sâlih dostların birbirlerine olan yardımlarının Kıyâmet günü de devâm edeceğinin tefsîrde beyân edildiğini sohbetlerinde sık sık anlatırlardı:Kıyâmet günü hesâba çekilen bir kulun seyyiâtı has…

Resûl (s.a.v.)’in risâleti bütün dünyaya ve alemlereşâmil ve rahmet olduğu: “Ve mâ erselnâke illâ rahmeten lil âlemin (Seni de (ey resulüm) biz ancak alemlere rahmet için gönderdik” (Enbiya s. 107) buyurduğuKelâm-ı Kadîm’i ile ispat edilmiş olduğundan mübarekismine Resûl’ür-Rahmeti buyrulmuştur. Bu isim, Resûl(s.a.v.) hazretlerine verilen has isiml…

Rivayet olunduğuna göre Abdurrahman b. Avf(r.a.)’a ait bir ticaret kervanı Şam’dan dönüyordu. Kafile Medine-i Münevvere’nin caddelerine ulaştığı zamançarşıda bir kımıldama ve hareketlilik meydana geldi. Durumdan haberdar olan Hz. Âişe (r.anhâ) bununne olduğunu sorunca kendisine: “Abdurrahman b. Avf(r.a.)’in ticaret kervanının geldiğini” söylediler.…

Kendini tanımak, bilmek istersen, iki şeyden yaratılmış olduğunu bilmelisin. Biri zâhiri kalıp. Buna bedenderler. Göz ile görülebilir. Diğeri bâtın mânâsındadır.Ona nefs derler, rûh derler ve kalp derler. Bu ancakhakikât gözü ile bilinir. Baş gözü ile görülemez. Seninhakikâtin, aslın, bu bâtın mânâsındadır. Ondan gayrısı ona tâbidir. Onun askeri ve…

Cenâb-ı Hâkk şöyle buyurmaktadır: “…kulak, göz,gönül, bunların herbiri yaptıklarından sorumludurlar.”(İsra s. 36)Kulağın Bazı AfetleriKonuşulması doğru olmayan sözleri dinlemek; insanıkötülüklere sürükleyecek sözleri, şarkıları dinlemek; hatalı ve nağmeli yani şarkı gibi okunan Kur’ân’ı dinlemek;başkasının konuşmasını habersiz, gizlice dinlemek; Ku…

Efendimiz (s.a.v.)’in bizlere olan emir ve vasiyetlerinden biri, kış ve yaz günleri şer’i mazeretlerimiz olmadanCuma guslünü terk etmememiz hakkındadır.İmâm Şâfii (r.âleyh) Hazretleri, “Yolculukta olsun,hazarda olsun, kış ve yaz mevsimlerinde olsun, Cumagününün guslünü bir kere dahi bırakmış değilim” buyurmuşlardır. Birçok insanlar, bu âhde uymamak…

Enes (r.a)’den rivâyet edildi ki, Allâh Resûlü (s.a.v)şöyle buyurdu: “Susmak hikmettir (akıllılıktır), fakatonu yapanlar azdır.” Bu hadisi zayıf bir senedle Beyhakîtahriç etmiş ve şunu söylemiştir: “Sahih olan, bu sözünLokman Hekim’e âit olmasıdır.”Fuzulî konuşmaktan sakınmanın ve konuşmak gerekmedikçe susmanın medhi konusunda müteaddit hadisler va…

İnsanoğlu bu dünyaya keyfine göre yaşaması içingönderilmemiştir. İnsanın boynunda kulluk halkasıbulunmaktadır ve kıyâmet günü bu dünya yaşantısınınhesabını verecektir. Dolayısıyla insan tüm hayatı boyuncabu gerçeği bilerek ve unutmayarak yaşamalıdır. Bugünİslâm’a aykırı olan birçok dünyevî meşgale müslümanlaragüzel şeyler olarak lanse edilmekte ve …

Câbir ibni Semüre (r.a.)’den rivâyet edildiğine göre birdefasında Peygamber (s.a.v.) Efendimiz onun yanağınıokşamıştı. Câbir bu ânı şöyle anlatır: “Eli öyle serin idi veöyle güzel kokuyordu ki, sanki mübârek elini güzel kokusatan bir adamın sepetine daldırıp çıkarmış gibiydi.”Başka biri de şöyle demiştir: “Peygamber (s.a.v.)mübârek eline güzel bir …

Selefi Salihin’in güzel bir ahlâkı sıkıntı ve belâlarınimet ve rehâvete tercih etmeleri idi. Çünkü bu sayedeAllâh (c.c.)’a yönelişleri sürekli oluyordu. Öyle ya, Allâh(c.c.)’u seven kendisini Allâh (c.c.)’a yaklaştıran, kendisine Allâh (c.c.)’u hatırlatan her şeyi sever.Vehb b. Münebbih (r.âleyh) şöyle diyordu: “Belâyı nimet, rehâveti de musibet ol…

Sahâbenin, Allâh (c.c.) ve Resûlü (s.a.v.) katında dinineminleri ve hidâyete kavuşmuş yıldızları oldukları kesin delillerle belirtilmiştir. Onlar, “Şüphesiz Kur’ân’ı biz indirdikve onu yine biz koruyacağız.” (Hicr s. 9) âyetinin mânasıncadeğişiklik ve yanlışlıktan korunmuş olan Kur’ân’ı me’sûr tefsirleriyle ve “Burada hazır olanlar olmayanlara duyu…

Hz. Ömer (r.a.)’in Peygamberimiz (s.a.v.)’e nisbet ettirdiğibir hadiste şöyle buyrulmuştur: “İnsanlar dinar ve dirhemhırsına kapılır, alışverişte birbirilerini aldatır, sığırlarınkuyruklarına tâbi olur yani ekme biçme işlerine dalar,Allâh yolunda cihadı terk ederlerse, Allah belâ indirir.Dinlerine dönüp, şeriata uygun şekilde yaşamadıklarısürece o …

Ebû Derda (r.a.)’in şöyle dediği anlatılır. “Ey insanlar,nedir başınıza gelenler? Görüyorum ki, bir şey bilenleriniz (âlimleriniz) bir bir gidiyor. Bir şey bilmeyen cahilleriniz ise, bir şey öğrenmek istemiyor. Âlimlerin gidişi ileilim kalkmadan bir şeyler öğrenmeye çalışınız. Size neoluyor ki; Allâhü Teâlâ’nın size kefil olduğu şeye hırslasarılıyo…

Osmanlı Devleti ilmî müesseselerini yaptığı gibihemen fetihleri müteakip sosyal müesseselerini dekurmaya başlamış, devletin hududu genişledikçe buteşekkül de o nisbette artmıştır. Bu sosyal müesseselerin yani cami, imaret, hastahane, kervansaray, köprü,han, hamam, çeşme ve zaviyelerin idareleriyle bunlarınmuhâfaza ve idâmeleri için vakıflar yapılmı…

Efendimiz (s.a.v.)’in bizlere vasiyetlerinden biri, bizlerden bir şey isteyen müslüman bir kimseye karşı cimrilikle değil, el açıklığı ile davranıp, bu isteğini karşılamamız hakkındadır. Yüce Peygamberimiz (s.a.v.)’in veonu izleyen imâmların ahlâk ve sıfatları ile ahlâklanmak,ancak böyle mümkün olur. Ancak uyarıcı ve yol sahibi bir şeyhin eliyle bi…

Beyhaki’nin naklettiğine göre ihtiyar bir kadın Ebû Bekires-Sıddık (r.a.)’a mirastan pay almak için geldi. Ebû Bekir(r.a.) ona dedi ki: “Senin için Allâhü Teâlâ’n kitabında birhüküm yoktur ve Resûlullâh (s.a.v.)’in sünnetinde de seniniçin bir hüküm bilmiyorum. Sen dön de bunu sahabelere birsorayım.”Muğire b. Şube (r.a.) Ebû Bekir (r.a.)’a dedi ki: …

Mükellef: Buluğ çağına gelmiş, ibâdet etmekle vegünâhlardan kaçınmakla vazifeli, aklı başında her müslümana mükellef denir. Mükellef (yetişkin) kimselerinyaptıkları işlere “Ef’âl-i mükellefin (mükelleflerin yaptıklarıişler)” denir. Bunlar;Farz: Dînen kesin olarak yapılması gereken şeylerdir. Farz-ı ayn: Her mükellefin bizzat kendisinin yapmasıgerek…

Şiîler, Ashâb-ı Kirâm (r.a.e.)’i kötülemekle, dolaylı olarak İslâmiyeti ve Kur’ân-ı Kerîm’i kötülemişlerdir. ÇünküKur’ân-ı Kerîm’in toplanmasında herbirinin hizmeti olduğugibi, İslâmiyeti bize ulaştıranlar da onlardır. Bu sebeple, onlarıkötülemek, Kur’ân-ı Kerîm’i ve İslâmiyet’i kötülemeye götürür.Şiîlerin dediği gibi, halîfelik dînin esaslarından …

Şiilik Abdullah b. Sebe isimli bir Yahudi tarafından çıkarılmışve tarihleri boyunca müslümanlarla savaşmış; ibâdet ve muameleyönünden Ehl-i Sünnet’ten büyük ölçüde ayrılmış bir topluluktur.Şiîlerin fıkıhla ilgili görüşlerinden bâzıları da şöyledir: “Eşhedüenne Muhammeden Resûlullâh”dan sonra “Eşhedü enne Aliyyen veliyyullah”; “Hayyealelfelâh”tan so…

Beden yapısından ses tonuna, duygu dünyasından düşünce âlemine, sahip olduğu güçten suret ve şekline kadarbirçok noktada erkekten farklı olan kadının sosyal hayattakendisine yüklenen görev açısından erkekle eşit olmasıasla mümkün değildir. O halde günümüzdeki kadın erkekeşitliği konusundaki bir takım söylemler ancak ve ancakmodern ve çağdaş olduğun…

(Dünden devam) Sultan Fatih’in memleketi teftiş için görevlendirdiği iki papaz dolaşmaya devam ederler:İznik’te bir adam, kendisine bir tarla satan şahsı, şöyle birsebepten dolayı dâvâ etmektedir. Der ki:“Efendim, ben bu adamdan bir tarla satın aldım. Ekin içinsürerken bir yerinde bir define çıktı. Götürdüm verdim. Almadı.“Bu, benim hakkım değil” d…

Fatih Sultan Mehmet Hân, İstanbul’u aldıktan sonra birgün şehirde dolaşırken mahzen gibi bir yerden inilti sesleri duyuyor. Adamları oraya gidince perişan vaziyette ikipapaz ile karşılaşıyorlar. Niçin hapsedildiklerini soruyorlar.Papazlar, “Biz İmparator Konstantin’e müracaat ederek,memleketin gerilemesine ve bu hale düşmemize sebephep adaletsizlik…

Elimize geçen malları biriktirmeyip, bunları nefsimize, ailemize, dostlarımıza ve diğer tanıdıklarımızadağıtarak yardım etmemiz, Efendimiz (s.a.v.)’in bizlereemanet edip bıraktığı vasiyetlerinden biridir.Sahih ve şer’î bir gayenin dışında mal biriktirmemeliyiz. Kişi, kendi emeği ile çalışıp sermayesinin kazancıyla yiyorsa, elindeki sermayesini eksi…

Allâhü Teâlâ bizleri ve bizim için bu evreni yarattığı zaman kendisi için iki tane lütûf yaratmıştır.Birincisi râbbanî lütûftur. Zira o bütün mahlukâtınRâbbidir ve yaratıcısıdır. Bundan ötürü onların yaşamlarını idame ettirecek imkânları da hazırlamıştır.İkincisi ise ilâhî lütûftur. Bu lütûf yalnızca kendisineimân eden kulları içindir. İlâhi lütûf …

Ebû Hüreyre’den yaptığı diğer bir rivâyetinde Resûl-iEkrem (s.a.v.): “Andolsun, gönlümden öyle geçiyor ki,kendi adamlarıma emredeyim, bana pek çok odun toplasınlar, sonra, hiçbir mazeretleri olmadıkları halde evlerinde namaz kılan kimselere gideyim, hanelerini başlarına yakıvereyim.” (Müslim) Bu sahih hadiste mazeretsizcemaati terkedenler için pek …

Fakih ve müçtehid olan İmâm-ı Muhammed, İmâm-ıA‘zam Ebû Hanîfe (r.a.)’den aldığı ilmî, Şam bölgesindeyaydı. Hârûn er-Reşîd döneminde Rakka kadılığı yaptı.Kadılıktan azledildikten sonra Bağdat’a döndü.İmâm Muhammed b. Hasen eş-Şeybânî (r.a.), İmâm-ıMâlik ve eş-Şa‘bî (r.a.e.) gibi Ebû Hanîfe (r.a.)’in de hocaları olan âlimlerden ders aldı. Kitaplar y…

Resûlullâh (s.a.v.)’in şöyle buyurduğu rivâyet olunmuştur: “Vallahi iman etmiş olmaz, vallahi imanetmiş olmaz!..” (Buharî) Meclisde hazır bulunanlartarafından: “Yâ Resûlallah (s.a.v.)! bu iman etmiş olmayan kimdir?” diye soruldu. Resûl-i Ekrem (s.a.v.)”Komşusu zulmünden emin olmayan kişi.” buyurdu.Sehl-i Tüsterî (r.âleyh)’in mecûsî bir komşusu varm…

Tefsîr yapacak âlimin aşağıda zikredilen on beş ilmigâyet mükemmel şekilde bilmesi lâzım gelir.Bu ilimleri kemâliyle (tam ve en olgun şekilde) bilmeyenkimselerin Kur’ân’ tefsîr etmeye çalışması, şer’an câiz değildir. (Şerîat’ın buna izni yoktur.)1. Lûgat (Arap dili) 2. Tasrif (Sarf ilmi)3. Nahv ilmi 4. İştikak5. Me’ânî ilmi 6. Beyân ilmi7. Bedi’ il…

Resûlullâh (s.a.v.) mü’mine faydalı olan dünyamalı miktarının “miktar-ı kâfi” olduğunu, yani kimseyemuhtaç olmadan, ailesinin geçimini temin edebilecekmiktarda olduğunu beyân buyurmuşlardır. Dolayısıylabu dünyada “miktar-ı kâfi”nin üzerinde mal mülk kazanmak için koşturmak uygun değildir. Buna uyulmadığı takdirde müslümanlar imânlarından fire verme…

Muhammed Es’ad Erbilî (k.s.) Hazretlerinin “1001Hadis-i Şerîf” adlı eserinde Ashâb-ı Kiram (r.a.e.)’e saygıda son derece dikkatli olmamız gerektiğiyle ilgili yer verilenhadislerden bazıları şunlardır;“Sahabemi bana terk ediniz. Nefsim kendi yed’inde(elinde) olan Cenâb-ı Allâh’a yemin ederim ki fukara veduafâ’ya (fakir ve düşkünlere) Uhud dağı ağırl…

Ademoğlunun yaratılışından itibaren hak ile batılın savaşı devam etmektedir. Şeytan ve şeytan uşakları, “geliştirilen” teknoloji ile insanoğlu üzerindeki planlarını adım adımgerçekleştirmektedir. Artırılmış gerçeklik teknolojisi de buplanların bir parçasıdır.Dünyaya yön vermeye çalışan bu güruhun artırılmış gerçeklik ile yapmak istediği, insanın ay…

Hadis-i şerifte, Server-i Enbiyâ (s.a.v.)Efendimiz’in “ecvedü’n-nâs (insanların en genişkalplisi)” olduğunu bildirilir. Bu ifâdeden onun hemetrafındaki insanların hem de çölden gelen kabasaba bedevîlerin üzücü ve kırıcı hallerine en fazlatahammül eden, kendisine karşı yapılan kötü davranışlara aslâ kin ve öfke duymayan bir yapıda olduğuanlaşılmakta…

Kur’an okuyan kimse bir tesbih ve tekbir âyetinegeldiğinde, hemen tesbih ve tekbir getirmeli. Bir duâve istiğfar âyetine geldiğinde dua edip istiğfarda bulunmalı. Korku ifade eden veya ümit veren havf verecâ âyetlerine geldiğinde, azâbından Allâh (c.c)’asığınmalıdır. Bu anlatılanlar şu âyette öz olarak ifadeedilmektedir: “Kendilerine kitap verdiğim…

Cenâb-ı Hâkk’ın seçtiği kullar Allâh (c.c.)’un rızâsınıkazanmaya gayret eder, âhiret yurduna hazırlanmayaçalışırlar. Kâinâtın Rabbi’nin gazâbını çekecek davranışlardan uzak durur, cehennem azâbından korkarlar.Allâh (c.c.)’un buyruklarını yerine getirme arzusuylaakşam-sabah, gece-gündüz, hâller ve durumlar değiştikçe O (c.c.)’u zikreder ve fazîletli…

Bi’smi’llâhi’r-rahmâni’r-rahîm Allâhümma’hrusnâ bi-‘aynike’lletî lâtenâmu, ve’hfaznâbi-ra’fetike’lletî lâterâmu, ve’rhamnâ bi-kudretike ‘aleynâ felâtühlik ve ente sikatünâ ve recâunâ, yâ erhame’r râhimîne veyâ ekreme’l-ekremîne. “Allâhümme, yâ mukallibe’l-kulûb,sebbit kulûbenâ ‘alâ dînike ve tâ‘atike.” “Allâhümme’c‘al fîkalbî nûran ve fî basarî nûr…

Allâhü Teâlâ buyurdu: “Ölçekde ve tartıda hileyapanların vay haline ki, onlar insanlardan ölçekle aldıkları zaman haklarını tastamam alanlardır.Onlar insanlara ölçekle yahud tartıyla verdiklerizaman ise ek-siltenlerdir.” (Mutaffifîn s. 1-2) Süddî (r.a.)diyor ki; Resûl-i Ekrem (s.a.v.) Medine’ye hicret buyurduğunda Medine’de Ebû Cüheyne denilen bir …

Dinin ilk önderleri olan sahâbeler (r.a.e.) Hz. Peygamber(s.a.v.)’in bereketli sohbetinde bulundukları ve O (s.a.v.)’inyaşadığı zamana yakın oldukları için Kur’ân’dan başka kitapyazmaya gerek görmezlerdi. Hadisleri de Kur’ân gibi ezberleyerek o şekilde rivâyet ettiler. Kendi zamanlarında olaylarınazlığı ve ihtilâfların enderliği dolayısıyla âlimler…

Cenâb-ı Hâkk ayet-i kerimede şöyle buyurur:“Meyve verirken ve olgunlaştığı zaman herbirininmeyvesine bakın. Kuşkusuz bütün bunlarda inananbir toplum için ibretler vardır.” (En’am s. 99)Meyvelere sadece bir göz atmamız bile bizlere Allâh(c.c.)’ın yaratma mucizesinin boyutlarını gösterecektir.Yediğimiz bütün bu nimetleri Allâh (c.c.) bizler için yara…

Allâhü Teâlâ hazretleri; Allâh (c.c.)’un yaratışını (doğal durumu) değiştirmenin şeytân işi olduğunu bildirmiştir: “Onları mutlaka saptıracağım, mutlaka onları kuruntulara sokacağım veonlara emredeceğim de putlara adak için hayvanların kulaklarını yaracaklar. Yine onlara emredeceğim de Allâh (c.c.)’unyarattığını değiştirecekler.” Kim Allâh’ı bırakı…

Ashâb-ı Kirâm (r.a.e.)’den Ebü’t-Tufeyl Âmir ibni Vâsileel-Leysî (r.a.) şöyle dedi: “Bir kişi Hz. Ali (k.v.)’ye: “Resûl-iEkrem (s.a.v.)’in diğer insanlara söylemeyip sadece sizesöylediği bir şey var mı?” diye sordu. O da şu cevabı verdi: “Resûlullah (s.a.v.)’in diğer insanlara söylemeyip sadece bize söylediği hiçbir şey yoktur. Ancak kılıcımın kını…

Yatarken kıbleye dönerek yatmalıdır. Ya sırt üstü yatar, böylece ayakları ve yüzü kıbleye yönelik olur. Bu,yeni ölmüş bir ölünün durumunu andırır. Ya da, bir yanıüzere yatarak yüzünün kıbleye yönelik olmasını sağlar.Genelde sağ yanı üzere yatar ve yüzü kıbleye yönelikolur. Bu da, kabirdeki ölünün durumunu andırır. Birinciyatma durumunda, ölüm esnas…

Allâhü Teâlâ, göndermiş olduğu vahye yani Kur’an’ave Resûlullâh (s.a.v.)’in sünnetine tabi olup itaat etmelerinibütün insanlara farz kılmıştır. Kerim olan Allâhü Teâlâ kitabında şöyle buyurur: “Gerçek mü’minler ancak o kimselerdir ki Allâh’a ve Resûlü’ne imân ederler, toplanmayıgerektiren bir meselede peygamberle bir araya geldikleri zaman, peygamb…

1. İlimden mahrum olmak;2. Rızkın noksan olması;3. Allâh (c.c.)’un zikrinden ve insanlardan, özelliklede hayırlı amel sahibi, ebrâr kişilerden uzaklaşmak;4. İşlerde darlığa düşmek;5. Kalbin kararması ve zayıflaması, bu sebeple bazen beden de zayıf düşebilir;6. İbâdet ve tevbeye muvaffâk olamamak;7. Günahları çirkin görmemek;8. Allâh (c.c.) katında …

Âyet-i Celîle’de şöyle buyrulur: “Yahûdîler, AllâhüTeâlâ’yı gereği gibi tanıyamadılar. Zîrâ “AllâhüTeâlâ, beşere hiçbir şey indirmemiştir” dediler.”(En’am s. 91)Böyle demekle beşeriyet hakkında değil, Allâhü Teâlâhakkında takdirsizlik ettiler. Beşere, Hâkk Teâlâ’nın enbüyük rahmet ve nimeti olan vahyi, gönderdiği Peygamberleri inkâr etmek cür’etind…

Tarih boyunca süregelmiş devletlere baktığımızda, herhangi bir bakımdan Enderun’a benzeyen bir okul göremeyiz. Devşirme sistemi ile toplanan çocuklardan en zeki vekabiliyetlileri özel usullerle seçiliyor ve Enderun denilensaraydaki mektebe alınıyordu. Çalışma sistemi, programıve işleyişi göz önünde tutulursa Enderun’un bir mekteptenziyade çeşitli h…

Enes ibni Mâlik (r.a.) şöyle dedi: “Bir Yahudi kadın, üzerine zehir sürülmüş bir koyunu kebap yaptı, Resûl-i Ekrem(s.a.v.)’e getirdi. Peygamber (s.a.v.) de ondan yedi. Bu Yahudi kadın yakalanıp Peygamber (s.a.v.)’in huzûruna getirildi. Sahâbeden biri: “Yâ Resûlallâh! Bu kadını öldürelimmi?” diye sordu. Resûl-i Ekrem (s.a.v.) “Hayır, öldürmeyin.” bu…

Münâfık erkek ve kadınlar dünyada iken kalplerinde küfür olduğu halde imân ettiklerini ilan edenler ve kendileriniinsanlara öyle gösterenlerdir. Onlar mü’min görünen, müminlerle birlikte yaşayan, gerçekte ise onlardan olmayan kimselerdir. Mü’minler dünyada iken onların münâfık olduklarınıanlamıyorlardı. Bu yüzden de onlarla birlikte yaşıyorlardı ve…