Player FM - Internet Radio Done Right
Checked 26d ago
Ditambah thirty-two minggu yang lalu
Kandungan disediakan oleh Szyb Kultury. Semua kandungan podcast termasuk episod, grafik dan perihalan podcast dimuat naik dan disediakan terus oleh Szyb Kultury atau rakan kongsi platform podcast mereka. Jika anda percaya seseorang menggunakan karya berhak cipta anda tanpa kebenaran anda, anda boleh mengikuti proses yang digariskan di sini https://ms.player.fm/legal.
Player FM - Aplikasi Podcast
Pergi ke luar talian dengan aplikasi Player FM !
Pergi ke luar talian dengan aplikasi Player FM !
Podcast Berbaloi untuk Didengar
DITAJA
T
The Agile Brand with Greg Kihlström®
47:35
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
47:35“Software is eating the world.” That was written over 14 years ago, back in 2011 by Marc Andreesen, and it seems like that is growing more true every day. Today we’re going to talk about the increasingly digital nature of businesses - all businesses - as well as how the concept of composability, which has been applied effectively in the world of software, might just have applications well beyond technology infrastructure. To help me discuss this topic, I’d like to welcome Chris Bach, Co-Founder of Netlify. RESOURCES Wix Studio is the ultimate web platform for creative, fast-paced teams at agencies and enterprises—with smart design tools, flexible dev capabilities, full-stack business solutions, multi-site management, advanced AI and fully managed infrastructure. https://www.wix.com/studio Don't miss Medallia Experience 2025, March 24-26 in Las Vegas: Registration is now available: https://cvent.me/AmO1k0 Use code MEDEXP25 for $200 off registration Register now for HumanX 2025. This AI-focused event which brings some of the most forward-thinking minds in technology together. Register now with the code "HX25p_tab" for $250 off the regular price. Connect with Greg on LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/gregkihlstrom Don't miss a thing: get the latest episodes, sign up for our newsletter and more: https://www.theagilebrand.show Check out The Agile Brand Guide website with articles, insights, and Martechipedia, the wiki for marketing technology: https://www.agilebrandguide.com The Agile Brand podcast is brought to you by TEKsystems. Learn more here: https://www.teksystems.com/versionnextnow The Agile Brand is produced by Missing Link—a Latina-owned strategy-driven, creatively fueled production co-op. From ideation to creation, they craft human connections through intelligent, engaging and informative content. https://www.missinglink.company…
Szyb Kultury
Tandakan semua sebagai (belum) dimainkan
Manage series 3581420
Kandungan disediakan oleh Szyb Kultury. Semua kandungan podcast termasuk episod, grafik dan perihalan podcast dimuat naik dan disediakan terus oleh Szyb Kultury atau rakan kongsi platform podcast mereka. Jika anda percaya seseorang menggunakan karya berhak cipta anda tanpa kebenaran anda, anda boleh mengikuti proses yang digariskan di sini https://ms.player.fm/legal.
Szyb Kultury to podcast historyczno-kulturalny Klubu Jagiellońskiego Katowice. W cyklu "Śląsk sztuką pisany" opowiadamy o historii i kulturze Śląska... po całości. W off-topicu "Kulturalnie o..." podejmujemy się innych tematów, związanych z aktualnymi tematami życia społecznego i gospodraczego. Podcast prowadzą Barbara Szustakiewicz-Przybyłka i Zbigniew Przybyłka.
…
continue reading
29 episod
Tandakan semua sebagai (belum) dimainkan
Manage series 3581420
Kandungan disediakan oleh Szyb Kultury. Semua kandungan podcast termasuk episod, grafik dan perihalan podcast dimuat naik dan disediakan terus oleh Szyb Kultury atau rakan kongsi platform podcast mereka. Jika anda percaya seseorang menggunakan karya berhak cipta anda tanpa kebenaran anda, anda boleh mengikuti proses yang digariskan di sini https://ms.player.fm/legal.
Szyb Kultury to podcast historyczno-kulturalny Klubu Jagiellońskiego Katowice. W cyklu "Śląsk sztuką pisany" opowiadamy o historii i kulturze Śląska... po całości. W off-topicu "Kulturalnie o..." podejmujemy się innych tematów, związanych z aktualnymi tematami życia społecznego i gospodraczego. Podcast prowadzą Barbara Szustakiewicz-Przybyłka i Zbigniew Przybyłka.
…
continue reading
29 episod
Semua episod
×1 Kulturalnie o... „Moje Czechy. O niespętanym duchu kultury” (gość: Andrzej Babuchowski) 1:06:07
1:06:07
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
1:06:07Tym razem w ramach naszej serii off topic „Kulturalnie o...” porozmawiamy nie o Śląsku, ale o jego bliskim sąsiedzie, czyli Czechach. Zapraszamy Was od odsłuchania zapisu wieczoru autorskiego z Andrzejem Babuchowskim , dziennikarzem, krytykiem literackim, tłumaczem literatury czeskiej. Opowiada nam o swojej najnowszej książce pt. „Moje Czechy. O niespętanym duchu kultury. Szkice, rozmowy, reportaże, przekłady” . Pozycja ta jest owocem kilkudziesięcioletniej fascynacji i pracy twórczej Autora z kulturą kraju nad Wełtawą. Babuchowski przybliża twórców w Polsce mniej kojarzonych, jak m.in. poeci Jan Zahradniček, Bohuslav Reynek czy Ivan Slavík, prozaicy Jan Čep, Marie Stryjová. Na kartach „Moich Czech” Babuchowski odsłania losy dwudziestowiecznych twórców związanych z nurtem chrześcijańskim, którzy po przewrocie w 1948 roku zostali dosłownie wymazani z kulturalnego życia Czechosłowacji, otrzymując zakaz publikacji i często trafiając do komunistycznych kacetów na długie lata. Książka jest także cennym źródłem wiedzy o trudnych losach czeskiego Kościoła pod rządami komunistów oraz polsko-czeskich związkach kulturowych w ciągu ostatnich dwóch stuleci. Andrzej Babuchowski (ur. 1944) – absolwent filologii polskiej UJ. Studiował także slawistykę. Dziennikarz, krytyk literacki, tłumacz literatury czeskiej. W swoim dorobku translatorskim ma ponad 40 pozycji książkowych, wśród nich wybór wierszy Jana Zahradníčka „Śpiew niedokończony” (IW PAX 1992). Jest autorem opublikowanej w 1998 r. antologii czeskiej poezji metafizycznej XX wieku „Na ostrzu płomienia”. Za popularyzowanie kultury naszych południowych sąsiadów otrzymał w r. 2000 podczas uroczystości w Velehradzie honorowe wyróżnienie Konferencji Episkopatu Czech, a w 2008 „Nagrodę Feniksa”, przyznawaną przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich w Polsce – za przekłady książek czeskiego teologa ks. Tomáša Halíka. (na podstawie noty wydawcy) Spotkanie odbyło się 5 grudnia 2024 r. w Klubie Jagiellońskim Katowice. Rozmowę prowadził Michał Muszalik . Śledź nas na mediach społecznościowych: Szyb Kultury: – www.facebook.com/szybkultury – www.youtube.com/@SzybKultury – www.instagram.com/szybkultury/ – open.spotify.com/show/2BFKlwBLuF2k0v8Iux384g?si=605f5413af97424a Klub Jagielloński Katowice: – www.facebook.com/KJKatowice…
1 „Górnicy. Opowieści spod ziemi” (gość: Tadeusz Biedzki) 56:26
56:26
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
56:26„Teraz, kiedy górnictwo umiera, sięgnąłem w przeszłość, by pokazać górników sprzed kilkudziesięciu lat. Sportretowałem ich w tej książce, bo mieli fascynująco ciekawe życiorysy, nie boję się powiedzieć, że egzotyczne, które nie powinny zniknąć w mroku historii. Uznałem, że powinnością śląskiego reportera i pisarza jest ocalenie ich od zapomnienia”. W dzisiejszym odcinku zapraszamy was do rozmowy z Tadeuszem Biedzkim , znanym śląskim pisarzem, dziennikarzem i podróżnikiem. Na swoim koncie ma on wiele bestsellerowych książek podróżniczych. W tej najnowszej, „Górnicy. Opowieści spod ziemi”, wraca na rodzinny Górny Śląsk i do początków swojej pracy dziennikarskiej. Jest to fascynujący zbiór reportaży o realiach pracy w kopalni. Większość z nich była po raz pierwszy publikowana w l. 80, jeszcze w okresie komunizmu. Teraz mamy okazję poznać je bez ingerencji cenzury. *** Ta książka zaskakuje i zdumiewa. Nie z tego powodu, że autor kojarzony jest z dramatycznymi opowieściami z krańców świata i historyczną sensacją, ale dlatego, że równie wstrząsające wydarzenia odnalazł niedaleko własnego domu. Kilkaset metrów pod ziemią spotkał górników o frapujących życiorysach, którzy uczestniczyli w wydarzeniach niesamowitych. Jest w tych reportażach i tragedia umierających pod ziemią, i górnicza wioska na Podlasiu, straceńcza walka na bagnety, spóźniona sprawiedliwość i wygrany, choć przegrany bój o kawałek szczęścia, stary zegarek ojca i pomnik, którego nie było a jest. Najważniejsze zaś, że w tych zwykłych, choć nieprzeciętnych ludziach autor zobaczył przejmującą troskę o los drugiego człowieka. Te reportaże zachwycą czytelnika. Tadeusz Biedzki - pisarz, podróżnik i przedsiębiorca. Po upadku komunizmu wieloletni redaktor naczelny „Trybuny Śląskiej”. Człowiek, który dociera na krańce świata. Swoje niebezpieczne przygody, egzotyczne miejsca i niezwykłych ludzi opisuje w książkach podróżniczych, a fascynację przeszłością – w powieściach historyczno-sensacyjnych. Wielokrotnie nagradzany, m.in. jego „Sen pod baobabem” został Podróżniczą Książką Roku 2012, a za „W piekle eboli” w 2016 roku otrzymał Bursztynowego Motyla im. Arkadego Fiedlera. Wszystkie jego książki były czytane w codziennych odcinkach w Polskim Radiu. (wykorzystano opis wydawcy) *** Wieczór autorski odbył się 17 grudnia 2024 r. w Klubie Jagiellońskim Katowice. Spotkanie poprowadził Michał Muszalik. Projekt finansowany przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Korpusu Solidarności – Program Wspierania i Rozwoju Wolontariatu Długoterminowego na lata 2018-2023.…
1 „Krzysztof Respondek. Taki świat kupiłem”. Biografia artysty (gość: M. Kędzierska-Zaporowska) 44:40
44:40
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
44:40Przed rokiem zmarł przedwcześnie Krzysztof Respondek, aktor, piosenkarz, artysta kabaretowy, Ślązak i tarnogórzanin. Właśnie ukazała się jego biografia pt. „Krzysztof Respondek. Taki świat kupiłem”, której autorką jest Magdalena Kędzierska-Zaporowska. Zapraszamy do odsłuchania zapisu wieczoru autorskiego poświęconego tej książce, który odbył się 2.12.2024 w Klubie Jagiellońskim Katowice Z autorką rozmawiała Barbara Szustakiewicz-Przybyłka. *** „Dzień bez uśmiechu dniem straconym” Tak podobno zwykł mawiać, gdy pytano go, dlaczego zamiast kariery aktorskiej wybrał kabaret. To powiedzonko towarzyszyło mu przez niemal dwadzieścia pięć lat na estradach Polski, a także poza jej granicami. Jego wyjątkowy uśmiech znali i kochali ludzie w każdym zakątku kraju, bo niemal wszędzie dotarł ze swoimi występami. Informacja o tym, że nagle i niespodziewanie odszedł, poruszyła wielu widzów i fanów. Do dziś odtwarzając nagrania jego występów, niemal zawsze komentują je słowami: „Za wcześnie”. (z opisu wydawcy) *** Projekt finansowany przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Korpusu Solidarności – Program Wspierania i Rozwoju Wolontariatu Długoterminowego na lata 2018-2023.…
1 Kulturalnie o... Czy Tolkien może być woke? (goście: R. Derdziński, P. Stryjewski) 1:26:58
1:26:58
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
1:26:58To jest fantastyczny odcinek! I to dosłownie, bo rozmawiamy właśnie o fantastyce :) W ramach naszej serii off topic „Kulturalnie o”. zapraszamy do odsłuchania nagrania z naszego otwartego spotkanie dyskusyjnego o J.R.R. Tolkienie i jego twórczości, serialu "Pierścienie władzy" i tolkienkowskim fandomie. Śródziemie ponownie ogarnęła wojna. Tym razem naprzeciwko siebie nie stoją hufce elfów i orków, ale konserwatyści i moderniści, spierający się, kto ma prawo do Tolkiena i wykreowanego przez niego uniwersum. Czy jest to walka sił światła i ciemności? A może w tej realnej dyskusji o fikcyjnym świecie podziały nie są tak jednoznaczne? Naszymi gośćmi byli: – Ryszard „Galadhorn” Derdziński, badacz i popularyzator twórczości Tolkiena, autor bloga „Tolknięty” – Patryk Stryjewski, autor bloga „Obywatel Stryjewski” o grach RPG i popkulturze „Zło nie jest w stanie stworzyć niczego nowego, może jedynie zniekształcać i niszczyć to, co zostało wymyślone lub stworzone siłami dobra”. Przed dwoma laty ten rzekomy cytat z Tolkien zrobił furorę w Internecie. Świat obiegły wtedy pierwsze zwiastuny serialu „Pierścienie władzy”, superprodukcji Amazona osadzonej w fikcyjnym uniwersum Śródziemia. Spotkała się z ciepłą opinią krytyków, ale opinie fanów okazały się podzielone. Teraz dostaliśmy drugi sezon tego serialu, a wraz z nią odżyła dyskusja. Niemała część miłośników prozy oksfordzkiego profesora zżymała się na to, że korporacyjni wyrobnicy wypaczają imaginarium konserwatywnego przecież autora odhaczając kolejne punkty na liści wymogów politycznej poprawności. Zwolennicy uwspółcześnienia świata Tolkiena łatwo przechodzą nad tymi zarzutami do porządku dziennego, nazywając je przejawem toksycznej fanbase, mizoginizmu itp. A może ta wojenka kulturowa przykrywa prawdziwy grzech pierworodny współczesnych tolkienowskich adaptacji? Przecież w pisarstwie Tolkiena nietrudno rozszyfrować krytykę współczesnej, przemysłowej cywilizacji. Czy wobec tego nie jest chichotem historii, że wymyślony przez niego świat stał się obiektem eksploatacji dla przemysłu rozrywkowego? Spotkanie odbyło się 30 września 2024 r. w Klubie Jagiellońskim Katowice. Moderował Zbigniew Przybyłka.…
1 Kulturalnie o... Jaką „gębę” mają Niemcy? Od Gombrowicza do AFD (goście: B. Ciemniak, A. Tyra) 1:32:56
1:32:56
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
1:32:56W ramach serii off-topic „Kulturalnie o...” zapraszamy do odsłuchania zapisu spotkania dyskusyjnego Jaką „gębę” mają Niemcy?, które odbyło się 19 lipca 2024 r. w Klubie Jagiellońskim Katowice. Gośćmi spotkania byli: – Bartosz Ciemniak. Absolwent Wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Jego pasją jest literatura i filozofia; – Alexander Tyra. Absolwent politologii, historii wschodnioeuropejskiej oraz filozofii na Uniwersytecie w Moguncji. Jest członkiem 2. generacji Polonii w Niemczech i reemigrantem do Polski. Jego teksty możecie znaleźć na portalu KJ. Spotkanie moderował Zbigniew Przybyłka. O spotkaniu: Temat Niemiec i Niemców znowu jest na czasie. Po raz kolejny odżywa temat reparacji wojennych, a wyborcze sukcesy AfD napawają obawą o polityczną przyszłość RFN. Te i inne bieżące kontrowersje warto osadzić głębiej, w refleksji nad istotą niemieckiego ducha i społeczeństwa. Można ją ująć w gombrowiczowskim pytaniu o to, jaką „gębę” mają Niemcy. Chociaż nasza rozmowa była silnie osadzona we współczesności, to punktem wyjścia będą właśnie przemyślenia autora „Ferdydurke” i „Trans-Atlantyku”. W „Dzienniku” w rozdziale opatrzonym datą 1964 r. Witold Gombrowicz zawarł passus, który można nazwać „zapiskami berlińskimi”. Autor zawiera w nich przenikliwe spostrzeżenia na temat charakteru Niemców i zasad organizacji ich życia społecznego. W opinii Bartosza Ciemniaka 60 lat później obserwacje Gombrowicza są nadal aktualne. W szerszej perspektywie spostrzeżenia Gombrowicza z Berlina pozwalają sformułować pytanie o relację indywidualnej wrażliwości jednostki do sztywnej i zorganizowanej formy społecznej (wypierającej przeszłość i bojącej się przyszłości). Ten wątek wobec współczesnych globalnych zagrożeń jest bardzo aktualny.…
1 Jolanta Wadowska-Król. Bohaterska lekarka uratowała setki dzieci przed hutą-trucicielką [audioartykuł] 18:12
18:12
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
18:12Czasami, aby zostać bohaterką, wystarczy dobrze wykonywać swoją pracę. Wbrew wszystkiemu i wszystkim. Dowiodła tego Joanna Wadowska-Król (1939–2023), lekarka, która w okresie PRL uratowała setki górnośląskich dzieci przed hutą-trucicielką. Sława i uznanie dla jej zasług przyszyły o wiele za późno, ale zostaną już z nami na zawsze. Takich bohaterów potrzebuje Górny Śląsk i cała Polska. 18 czerwca minął rok od śmierci „Matki Boskiej Szopienickiej”. W tym odcinku naszego podcastu proponujemy Wam kolejny audioartykuł, tym razem na podstawie nigdzie wcześniej publikowanego tekstu. Jego pomysłodawczynią i pierwszą autorką jest Barbara Szustakiewicz-Przybyłka, przy współpracy Zbigniewa Przybyłki. Tekst czyta autorka. Na zdjęciu: Jolanta Wadowska-Króla z Martą Fox podpisują książki po spektaklu "Matka Boska Szopienicka" (fot. B. Szustakiewicz-Przybyłka)…
1 Aż 3 wystawy o stroju ludowym w Muzeum Historii Katowic (gość: M. Toboła-Feliks) 28:02
28:02
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
28:02Zapraszamy aż na 3 wystawy w Muzeum Historii Katowic poświęcone górnośląskiemu strojowi ludowemu. To pierwszy patronat w historii naszego podcastu! W dzisiejszym odcinku o wystawach i wydarzeniach towarzyszących opowiada ich kurator, Magdalena Toboła-Feliks, etnolog z MHK, którą wiernie słuchacze pamiętają już z poprzednich odcinków naszego podcastu. Poniżej najważniejsze informacje o wystawach i wydarzeniach towarzyszących. Szczegóły znajdziecie na stronie www.mhk.katowice.pl . 1. Wystawa główna „Tworzymy naSTRÓJ. Chłopski gust, pańska moda i folk-fashion” w budynku głównym MHK przy ul. Szafranka. Wystawa trwa do 15 września. 2. Wystawy towarzyszące w Dziale Etnologii Miasta na Nikiszowcu: – do 7 lipca „Niegdysiejsze... Reminiscencje stroju ludowego w sztuce” – od 16 lipca „Teraźniejsze…” 3. Oprowadzania kuratorskie po wystawie „Tworzmy naSTRÓJ” 8 i 22 czerwca, 6 i 20 lipca oraz 7 i 19 września (zawsze o 12:00, obowiązują zapisy) 4. Wykłady otwarte (prowadzi M. Toboła-Feliks): – 22 czerwca 12:00, budynek główny MHK: „Strój Górnośląski – co z czym i dlaczego? Tajniki tworzenia ludowego outfitu” – 20 lipca 12:00, budynek główny MHK: „Strój ludowy wpisany w życiorys – etnoświat Barbary Bazielich” – 7 września 12:00, Dział Etnologii Miasta MHK: „Profanacja czy innowacja?… – jak strój ludowy radzi sobie w świecie mainstreamu?”.…
1 Joseph / Józef / Zefel - Kult Józefów (nie)świętych na Górnym Śląsku (gość: dr hab. Jerzy Gorzelik) 1:26:28
1:26:28
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
1:26:28Zapraszamy na wędrówkę po artystycznych śladach kultu Józefa, nie tylko świętego, na Górnym Śląsku. Przedstawiamy zapis video wykładu, który 30 IV 2024 r. wygłosił w Klubie Jagiellońskim Katowice historyk sztuki dr hab. Jerzy Gorzelik, prof. Uniwersytetu Śląskiego. Święty Józef swą oszałamiającą karierę zawdzięczał zmieniającym się okolicznościom historycznym. Choć zaczynał jako traktowany z przymrużeniem oka mąż swojej żony, w krótkim czasie – w dobie wyznaniowych sporów – stał się nobliwym wzorem głowy katolickiej rodziny, a także jednym z patronów monarchii habsburskiej, do której należał Śląsk. Potrzeba chwili – gwałtowna industrializacja, rosnące rzesze wielkoprzemysłowego proletariatu, potencjalnie podatnego na marksistowską agitację – dała jego kultowi kolejny impuls. Jako patron robotników zagościł obok Barbary i Floriana w katolicyzmie społeczeństwa masowego doby nowoczesnej. Z czasem urosła mu konkurencja w postaci innych Józefów, bynajmniej nie świętych, wykreowanych na obiekty politycznego kultu, do którego usiłowano przekonać lub przymusić Górnoślązaków. O artystycznych świadectwach czci okazywanej Józefom, w przededniu jednego z dwóch wspomnień liturgicznych św. Józefa w Kościele rzymskokatolickim, opowiadał dr hab. Jerzy Gorzelik, historyk sztuki, profesor Uniwersytetu Śląskiego i przewodniczący Ruchu Autonomii Śląska. Prelekcji towarzyszył pokaz unikatowego starodruku – „Amores Josephini” z 1692 roku. Spotkanie prowadził Zbigniew Przybyłka, pełniący obowiązki koordynatora KJ Katowice oraz współautor podcastu Szyb Kultury.…
1 Kulturalnie o... Wyborach samorządowych. Kto wygrał? Kto przegrał? (gość: dr Tomasz Słupik) 1:59:36
1:59:36
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
1:59:36W ramach naszej serii off topic „Kulturalnie o…” zapraszamy od odsłuchania nagrania z otwartego spotkania dyskusyjnego „Wybory samorządowe. Kto wygrał? Kto przegrał?”. Przeprowadziliśmy je w Klubie Jagiellońskim Katowice w poniedziałek 22 kwietnia po II turze wyborów samorządowych. Naszym gościem był politolog dr Tomasz Słupik. Spotkanie moderował Zbigniew Przybyłka. Razem z publicznością przeanalizowaliśmy wyniki wyborów, szczególnie w województwie śląskim. Na wstępie oceniliśmy, na czym polega „zwycięstwo” dwóch głównych formacji, PiS i KO. Dalej przeszliśmy do refleksji nad złymi wynikami Lewicy i politycznej przyszłości tej formacji, oraz zastanawialiśmy się, czy ostatnie wybory staną się gwoździem do trumny górnośląskiego ruchu regionalistycznego. Omówiliśmy także rezultaty wyborcze w wybranych miastach województwa: Katowicach, Chorzowie, Gliwicach, Siemianowicach, Zabrzu, a także Jaworznie. Pochyliliśmy się także nad zaskakująco dobrym wynikiem sławnego radnego Wojciecha Kałuży.…
1 Wojciech Korfanty w teatrze: Rebelia w Hotelu! (goście: Józef Krzyk, Michał Muszalik) 44:43
44:43
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
44:43W zeszłym roku minęło 150 lat od narodziny Wojciecha Korfantego, przywódcy górnośląskich Polaków w okresie powstań i plebiscytu. Z tej okazji powstały aż dwie produkcje teatralne: „Hotel Korfanty” dla Teatru Telewizji oraz „Korfanty. Rebelia”, metalowo-punkowy (!) musical Teatru Śląskiego w Katowicach. Te dwa bardzo różne spektakle łączy wspólna reżyseria (Robert Talarczyk) oraz scenariusz (Artur Pałyga), a także obsada z Dariuszem Chojnackim w roli Korfantego. O mocnych i słabych stronach obydwu produkcji, o tym, czy dowiadujemy się z nich czegoś nowego o Korfantym, oraz czy w ogóle warto jeszcze o nim pamiętać, Zbyszek rozmawia dzisiaj wyjątkowo w męskim gronie. Naszymi gośćmi są Józef Krzyk, redaktor katowickiej Gazety Wyborczej, historyk i współautor (razem z Barbarą Szmatloch) książki „Korfanty. Silna bestia” oraz Michał Muszalik, śląski poeta i prawnik, członek Klubu Jagiellońskiego. Wesprzyj nas darowizną (dopisek: "na Szyb Kultury"): klubjagiellonski.pl/zbiorka/wesprzyj-nas/ Obserwuj nas na mediach społecznościowych: facebook.com/szybkultury facebook.com/KJKatowice youtube.com/@SzybKultury instagram.com/szybkultury/ open.spotify.com/show/2BFKlwBLuF2k0v8Iux384g?si=a3e6cd483cd34b13…
1 Tragedia górnośląska. O co chodzi? I dlaczego budzi takie kontrowersje? [Audioartykuł] 28:51
28:51
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
28:51Od 2011 r. w każdą ostatnią niedzielę stycznia obchodzimy Dzień Pamięci o Tragedii Górnośląskiej. Upamiętnia on tragiczne wydarzenia roku 1945 r., kiedy to do niewolniczej pracy w Związku Sowieckim uprowadzono kilkadziesiąt tysięcy mężczyzn. Na samym Górnym Śląsku w miejsce niemieckich obozów koncentracyjnych Sowieci i zainstalowane przez nich nowe, komunistyczne władze polskie otwarły „obozy pracy”, w których w nieludzkich warunkach przetrzymywano tysiące mieszkańców regionu. Do najbardziej osławionych takich miejsc należały obozy w Świętochłowicach-Zgodzie oraz w Łambinowicach. Wydarzenia te przed 1989 r. stanowiły temat tabu, a także dzisiaj stanowią niezabliźnioną ranę w górnośląskiej pamięci historycznej. Kolejny, pełnoprawny odcinek naszego podcastu jest już w drodze. Tymczasem chcemy zaproponować Wam nowy format: audioartykuły. Będziemy w nim przedstawiać w wersji dźwiękowej nasze i zaprzyjaźnionych autorów teksty na temat historii i kultury Śląska. W pierwszej kolejności przypominamy esej Zbyszka Przybyłki poświęcony trudnemu tematowi tragedii górnośląskiej. Zbyszek pisze w swoim artykule: „Zbrodniczy charakter „Zgody” i innych obozów funkcjonujących w pierwszych latach Polski Ludowej w całym kraju nie budzi dzisiaj niczyich wątpliwości. Także stwierdzenie, że ich modus operandi był zbieżny z tym, który znamy z sowieckich łagrów i niemieckich Konzentrationslager, nie podniesie niczyjej powieki. Kres konsensusu osiąga się dopiero wtedy, kiedy chce się ustalić jaki naród lub państwo było za te „komunistyczne, powojenne obozy koncentracyjne” odpowiedzialne”. Artykuł ukazał się pierwotnie w listopadzie 2022 r. na portalu klubjagiellonski.pl pod tytułem „Czy istnieje glejt na śląskość? Górny Śląsk łączy wspomnienia obozów pracy i obowiązkowej volkslisty”.…
1 Strój ludowy? A po co to komu? (gość: Magdalena Toboła-Feliks) 1:07:53
1:07:53
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
1:07:53Lubimy Wam robić takie niespodzianki. Rzutem na taśmę przedstawiamy Wam ostatni w tym roku odcinek naszego podcastu. Wyjątkowy, ponieważ po raz pierwszy przed naszym mikrofonem zasiadł gość, który wystąpił już u nas wcześniej. Jest nim etnolog Magdalena Toboła-Feliks z Muzeum Historii Katowic, która tym razem występuje jako autorka projektu „Wystrój się w strój”. Nie tylko przedstawia w nim dawne górnośląskie stroje ludowe, ale także propaguje ich współczesne noszenie. „Po co to robić?” – Zbyszek sili się na sceptycyzm, choć nie brzmi w tym wiarygodnie, ponieważ... Pora na coming out. My też chodzimy w śląskim stroju ludowym (odmianie pszczyńskiej). Poszliśmy w nim do ślubu i regularnie zakładamy na duże święte. I nie jesteśmy w tym jedyni jedyni. Wbrew pozorom rozmowa o strojach ludowych, to nie tylko pogwarka o kieckach, jaklach i galandach. W dzisiejszym odcinku historia miesza się z teraźniejszością, a folklor z doniosłymi pytaniami o to, jaka powinno pielęgnować się tożsamość Górnego Śląska. W odcinku wykorzystano fragment Polskiej Kroniki Filmowej z 1957 r. oraz filmu „Miś” w reżyserii Stanisława Barei z 1981 r.…
1 Kulturalnie o... transformacji energetycznej na Śląsku (gość: Wojciech Płachetka) 34:00
34:00
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
34:00Szukaj nas na: – Spotify – YouTube – Facebook Dzisiaj zapraszamy do kolejnego odcinka „Kulturalnie o…”, czyli naszej serii off topic. Tym razem kulturalnie o transformacji energetycznej Śląska opowie nam nasz gość i ekspert, Wojciech Płachetka, prawnik i przedsiębiorca, a także specjalista w Instytucie Jagiellońskim – prosimy nie mylić z Klubem Jagiellońskim! – zajmujący się energetyką rozproszą i gospodarką niskoemisyjną. Prowadzą Barbara Szustakiewicz-Przybyłka i Zbigniew Przybyłka. Odcinek powstał w ramach współpracy z Fundacją Polska z Natury…
1 Z wizytą na Śląsku Opolskim (gość: Alan Jasik) 37:24
37:24
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
37:24Wsłuchujemy się w vox populi. W internetowej sondzie na temat następnego odcinka wygrało... no właśnie, co? Zachodnia część Górnego Śląska? Śląsk Opolski? A może... Opolszczyzna? Ile głosów, tyle opinii. O swoim opolskim hajmacie opowiadać będzie dla nas Alan Jasik , młody śląski aktywista. Wraz ze swoimi przyjaciółmi nagrał niedawno echt ślōnski szlagier (wraz z teledyskiem) pt. „Dźoucha Ślōnskŏ” . Rozmawiamy nie tylko o piosence, ale także o genezie nazwy „Opolszczyzna” i wzajemnych uprzedzeniach „hadziajów” oraz opolskich Górnoślązaków, a także problemach mniejszości niemieckiej z mówieniem po niemiecku... Dla nienadążających za opolskim dialektem i germanizmami Alana przygotowaliśmy mały słowniczek: ajnfach – łatwo, prosto bajszpil – przykład bajtel – dziecko beztōż – dlatego bildować – kształcić byzuch – wizyta cajtōng – gazeta durch – ciągle dychnōnć – odpocząć dyć – jednak dziołcha – dziewczyna ferajn – stowarzyszenie fest – bardzo ftory – który geszefciorz – przedsiębiorca geszeft – biznes gynau – właśnie tak hauzyrować – grasować ino – tylko kafej – kawa kamrat – kolega kuknōnć – spojrzeć kuplować – łączyć nacyjo – naród pedzieć – powiedzieć postrzōd – pośród praktisz – praktycznie radyjok – radio Rajch – Niemcy rōwniok – równieśnik rozłazi sie ô – chodzi o roztōmajty – rozmaity roztōmiły – drogi rychtować – urządzać rzōndzić – mówić skirz tego – z racji tego spokopić – zrozumieć swaczyna – podwieczorek synek – chłopak szrajbnōnć – napisać szrajbunek – pisownia szula – szkoła tajla – część tauzen – tysiąc tela – tyle titel – tytuł trefić – spotykać tukej – tutaj uwarzić – ugotować welt – świat wort – słowo wszandy – wszędzie zoca – duma zorta – rodzaj W odcinku wykorzystano fragmenty następujących utworów: – „Schlesierlied”, wyk. Heino, słowa J. Reinelt, muz. P. Mittman – „Byzuch” , film z 2008 r., reż. Eugeniusz Kluczniok – „Erika”, słowa i muz. Herms Niel…
1 Od cepa do kombajnu. Rok gospodarski na górnośląskiej wsi 45:24
45:24
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
45:24W tym odcinku wracamy do wiejskich i rolniczych korzeni Górnego Śląska. Przechodzimy wspólnie przez kolejne pory roku i opowiadamy o wybranych pracach rolniczych oraz obrzędach w ciągu roku gospodarskiego. Zbyszek tłumaczy budowę cepa, a Basia opowiada o tym, jak w grudniu przewidzieć pogodę w lipcu. Słuchanie umilą wam górnośląskie piosenki ludowe w wykonaniu Kapeli Fedaków . Punktem odniesienia jest dla nas hajmat Zbyszka, czyli ziemia pszczyńska, a przewodniczkami dwie książki "Rok obrzędowy na ziemi pszczyńskiej" i "Rok gospodarski na ziemi pszczyńskiej" pod red. Agnieszki Szymuli. Projekt realizowany we współpracy z Fundacją Polska z Natury. Zapraszamy do lektury raportu "Czas na integrację. Wyzwania i szanse dla wsi i rolnictwa w Polsce" ( link ), który powstał w współpracy Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego i Fundacji Polska z Natury. W nagraniu wykorzystano: – "Na podleskim polu" (muzyka i słowa tradycyjne, wykonanie Kapela Fedaków) – "Czyjeż to poleczko" (muzyka i słowa tradycyjne, wykonanie: Kapela Fedaków) – "Czyjeż to poleczko" (muzyka i słowa tradycyjne, wykonanie: Otylia Sędzina, nagranie ze zbiorów Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie) – fragment ścieżki dźwiękowej filmu "Potop" (1974, reż. J. Hoffman) – fragment Dziennika Telewizyjnego z 27 VII 1989 r. – odgłosy żaren i młócki z projektu Sound of Changes…
S
Szyb Kultury
1 7 nieoczywistych miast na Śląsku, które musicie zobaczyć 44:16
44:16
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
44:16Jesteśmy już w połowie wakacji. Warto, aby wykorzystać ten czas na podróże po Śląsku. W tym odcinku Basia i Zbyszek podzielą się z Wami swoimi własnymi doświadczeniami i opowiedzą o 7 nieoczywistych miejscach z całego regionu, które musicie zobaczyć. Jeżeli szukacie turystycznego banału, to nie tutaj... O niektórych z tych miejsc może w ogóle nie słyszeliście, albo nie przyszło Wam nigdy do głowy, że warto tam pojechać. A tutaj krótkie streszczenie: 7. Ruda Śląska: – osiedle Kaufhaus: zabytkowe osiedle robotnicze przy hucie wraz z dawnym domem towarowym („starszym od Harrodsa”…) – kościół pw. św. Pawła Apostoła w Nowym Bytomiu z 1912 r., styl neoromański z elementami neobizantyjskimi, ale intryguje swoim przeskalowaniem – Muzeum Miejskie wraz z wystawą stałą „Czas to pieniądz. Historia cywilizacji i ekonomii na przykładzie Rudy Śląskie”: nowocześnie i multimedialnie o historii industrialnego miasta 6. Görlitz/Zgorzelec – ocalone od zniszczeń wojennych stare miasto, jedyny skrawek dawnej prowincji Schlesien w granicach obecnych Niemiec (historyczne Górne Łużyce) – Schlesisches Museum zu Görlitz (Muzeum Śląskie w Görlitz): nowoczesne muzeum przedstawiające historię Śląska z niemieckiego punktu widzenia 5. Henryków i Ziębice – Ziębice: dobrze zachowana stolica jednego z księstw piastowskich, znana z trylogii husyckiej Sapkowskiego – Henryków: dawne opactwo cysterskie, zapomniana perła śląskiego baroku; szczyci się najstarszym zdaniem zapisanym w języku polskim: „Day ut ia pobrusa, a ti poziwai” 4. Brzeg – miejsce zgonu ostatniego śląskiego Piasta (1675 r.) oraz kolebka narodziny samej idei „dynastii piastowskiej” – „Śląski Wawel”: renesansowy zamek z unikatowym portalem, którego płaskorzeźby przedstawiają rodowód książąt brzesko-legnickich od Piasta Kołodzieja po XVI w. – wystawa poświęcona dramatycznym losom mieszkańców polskich Kresów Wschodnich „repatriowanych” na Śląsk po 1945 r.; powstaje też oddzielne Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów w Brzegu – Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego: barokowa świątynia z bogatymi freskami iluzjonistycznymi: wydaje się, jakby nie było stropu, a kościół otwierał się ku niebu 3. Głogów – Pomnik Dzieci Głogowskich z 1966 r.: przykład mitologizacji historii Śląska w okresie PRL – Zamek Piastowski (rekonstrukcja z l. 70 XX w.): miejsce jagiellońskiego epizodu na Śląsku: na przez kilka lat rezydencja późniejszego króla polskiego Zygmunta Starego – stare miasto w 1945 r. zniszczone w ponad 90%: od trzydziestu lat jest to miejsce kontrowersyjnego eksperymentu architektonicznego: trwa tu odbudowa luźno imitująca zabudowę kamieniczną – Lidl „obklejony” imitacjami kamieniec: to z niego naśmiewał się architekt Filip Springer w książce „Wanna z kolumnadą” 2. Tychy – Browary Książęce (Stare Tychy): dostępny do zwiedzenia zabytek architektury przemysłowej z końca XIX w. – Nowe Tychy: niezwykły przekrój przez urbanistykę i architekturę mieszkalną z okresu PRL i III RP : socrealizm – modernizm – postmodernizm – osiedla A: pierwsze nowotyskie osiedle, socrealizm alla Nowa Huta ale lepszy, bo na bardziej ludzką skalę – modernistyczne założenia urbanistyczne autorstwa Kazimierza i Hanny Wejchertów – kościoły Stanisława Niemczyka („śląskiego Gaudiego) – owoc buntu przeciwko architekturze modernistycznej: kościół. pw. Ducha Świętego z inspirowanymi sztuką prawosławia polichromiami Jerzego Nowosielskiego; klasztor i kościół pw. św. Franciszka i Klary, czyli powstający od ponad 20 lat „śląski Asyż” 1. Hlučín/Hulczyn – unikalny mikroregion w Rep. Czeskiej: jedyny skrawek pruskiego Śląska w granicach tego państwa – Muzeum Hlučínska (Muzeum Ziemi Hulczyńskiej): najlepsze lokalne muzeum, jakie kiedykolwiek widzieliśmy: niewielkie muzeum w niewielkim miasteczko, ale bardzo swoją nowoczesną i dobrze przemyślaną wystawą w uprzedmiotawiający sposób opowiada historię tego miejsca.…
S
Szyb Kultury
1 Śląsk jest nie tylko w Polsce?! Odkrywamy Zaolzie, Karwinę i „Krzywy Kościół" (gość: T. Ondrusz) 51:26
51:26
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
51:26Uwaga: konkurs! Dosłuchajcie do końca, aby poznać szczegóły. Dzisiaj do naszego „studio” zawitało … Zaolzie! Nie udawajcie zdziwionych – to musiało kiedyś nastąpić; ciągle przecież powtarzamy, że interesuje nas historia i kultura Śląska „po całości”, i nie rzucamy słów na wiatr! Zaolziem nazywamy tę część historycznego Księstwa Cieszyńskiego, która leży obecnie w granicach Republiki Czeskiej, a zamieszkuje ją liczna polska mniejszość narodowa. Pretekstem dla tego odcinka jest cykl powieści „Krzywy kościół” (cz. Šikmý kostel) czeskiej Ślązaczki Karin Lednickiej. Książki, niestety, nie doczekały się jeszcze polskiego tłumaczenia, ale możecie już oglądać ich inscenizację, od zeszłego roku wystawianą na deskach Sceny Polskiej Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie (adaptacja R. Putzlacher, reżyseria R. Lipus). Naszym przewodnikiem po Śląsku Zaolziańskim zgodziła się zostać Teresa Ondrusz, prezes stowarzyszenia „Stara Karwina”. Terka opowiada nam wiele o przeszłości i współczesności Zaolzia z punktu widzenia rodowitej mieszkanki, tłumaczy nam meandry krzyżujących się tu tożsamości, języków i religii, oraz, oczywiście, wyjaśnia o co właściwie chodzi z tym całym „Krzywym kościołem”. Książki i spektakl opowiadają o wzroście i upadku Karwiny, która przed ponad stu laty dzięki górnictwu węgla kamiennego z niewielkiej wsi urosła w duże przemysłowe miasto. To samo górnictwo stało się jednak przyczyną zagłady Karwiny – w latach 60. XX wieku czechosłowackie władze zadecydowały o rozbiórce miasta, silnie uszkodzonego przez szkody górnicze. Obecne miasto o tej samej nazwie leży kilka kilometrów dalej, a ze Starej Karwiny ostał się jedynie niewielki i mocno wychylony od pionu kościół pw. św. Piotra Alkantary. To ten właśnie ostatni relikt „śląskiej Atlantydy” Karin Lednická wybrała na tytułowego „bohatera” swojej powieściowej trylogii. W cieniu „Krzywego kościoła” toczą się koleje losu Karwiniaków: górników, ich żon i dzieci… Proste, życiowe dramaty zwykłych ludzi układają się fascynujący pejzaż epoki wielkich przemian. Fabuła rozpoczyna się w 1894 r., kiedy w karwińskich kopalniach miała miejsca największa w dziejach Śląska katastrofa górnicza. W podcaście wykorzystano piosenkę „Panta rhei” ze spektaklu „Krzywy kościół” (muzyka i śpiew: Dorota Barová, tekst: Renata Putzlacher). W grafice wykorzystano plakat promujący spektakl "Krzywy Kościół" (źródło: www.tdivadlo.cz).…
S
Szyb Kultury
1 Przypominamy górnośląską „Ciotkę od bajek” i dawne zwyczaje wielkanocne 39:32
39:32
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
39:32Elisabeth Grabowski. Pierwsze słyszycie? Pora to zmienić, a przy okazji poznać fascynujący świat górnośląskich obrzędów wielkanocnych sprzed 100 lat. Tematyka wielkanocno-folkorystyczna stała się dla nas impulsem dla zaskakujących odkryć i zwierzeń. Po raz pierwszy w naszym podcaście gości kącik kulinarny, a Basia ujawnia, czego boi się najbardziej na świecie... Naszym gościem jest Marcin Szymczyński, germanista. E. Grabowski była niemiecką Górnoślązaczką. Żyła i tworzyła na przełomie XIX i XX w., a zasłynęła jako pionierka etnografii i regionalistyki na Górnym Śląsku. Niestrudzenie podróżowała po swojej małej ojczyźnie (niem. Heimat) i utrwalała ludowe zwyczaje, na jej oczach wygasające pod naporem cywilizacji epoki przemysłowej. Jej sztandarowymi dziełami są „Land und Leute in Oberschlesien” („Kraj i ludzie na Górnym Śląsku”) oraz „Die Volkstrachten in Oberschlesien” („Stroje ludowe na Górnym Śląsku”). Tłumaczenie na język polski doczekały się „Podania i baśnie z Górnego Śląska”, które zdobyły jej sławę Märchentante („ciotki od bajek”). Grabowski utrwaliła również górnośląskie ludowe zwyczaje i obrzędy związane z Wielkim Tygodniem i to one są głównym tematem naszego odcinka. Innymi etnografami, o których wspominamy, są K. F. Mainka oraz E. Czmok. Naszym przewodnikiem po zapomnianym niemiecko-górnośląskim świecie folklorystyki i dawnej obrzędowości jest germanista Marcin Szymczyński, który pracowicie przebija się przez dawne, zapisane niemiecką frakturą książki i gazety i wydobywa dla nas najprzeróżniejsze regionalistyczne smaczki. Jeżeli chcecie go posłuchać na żywo, to zapraszamy do nikiszowskiego Centrum Zimbardo , gdzie prowadzi cykl spotkań „Obraz Górnego Śląska w twórczości pisarzy i pisarek niemieckojęzycznych”. W odcinku wykorzystano informacje i fragmenty z następujących utworów: – E. Grabowski, Podania i Baśnie z Górnego Śląska/Sagen und Märchen aus Oberschlesien , tłum. T. Janikowski, wyd. Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Opole–Gliwice 2020 – E. Grabowski, Obrzędy ludowe w Wielkim Tygodniu , tłum. J. Rostropowicz, „Zeszyty Eichendorffa” 2007 nr. 18, s. 55–63 – E. Grabowski, Land und Leute in Oberschlesien. Heimatbilder , Breslau 1913 – K. F. Mainka, Bräuche der Karwoche , „Oppelner Heimatblatt” 1927, r. 3, nr. 1 – E. Czmok, Zur Volkskunde der Gleiwitzer Gegend , „Der Oberschlesier”, 1929, r. 11, zes. 11, s. 764–768 – Schlesierlied (Kehr ich einst zur Heimat wieder) , muz. i słowa trad., wyk. Heino, z płyty: Heino singt die Schönsten Jahrhundertmärsche (1990) ...oraz, dla niedomyślnych, fragmenty wypowiedzi Roberta Makłowicza i Jerzego Urbana... ;)…
S
Szyb Kultury
1 Kulturalnie o... Mark Leonard „Wiek nie-pokoju” (gość: Michał Wojtyło) 36:14
36:14
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
36:14Zapraszamy do naszego nowego cyklu "Kulturalnie o...". W tym odcinku rozmawiamy o politologicznej książce "Wiek nie-pokoju" Marka Leonarda. Naszym gościem jest Michał Wojtyło, członek Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego. O książce: "W ciągu trzech dekad od zakończenia zimnej wojny światowi przywódcy integrowali gospodarkę, transport i komunikację, znosząc kolejne granice w nadziei, że nastanie wieczny pokój, a wojna stanie się niemożliwa. Zamiast tego obserwujemy napięcia narastające na każdym poziomie - od coraz gorętszych kłótni w mediach społecznościowych, przez coraz agresywniej konkurujące przedsiębiorstwa, aż po całe kraje walczące w mniej lub bardziej otwarty sposób o dominację na arenie międzynarodowej. Wojna handlowa między USA a Chinami. Niezdolność do współpracy w kwestiach globalnych, takich jak zmiany klimatu czy pandemia. Rozmywające się rozróżnienie między wojną a pokojem, ponieważ wysyłanie wojsk zastępują sankcje, cyberataki, zielone ludziki i sterowanie przepływami migrantów. To tylko niektóre z niepokojących zjawisk, z jakimi musimy się mierzyć. Mark Leonard, jako czołowy ekspert od stosunków międzynarodowych, przebywał w wielu miejscach, w których decyduje się o przyszłości naszej cywilizacji – od siedziby głównej Facebooka, przez laboratoria rozpoznawania twarzy w Chinach, aż po pałace prezydenckie i tajne bazy wojskowe. "Wiek nie-pokoju" jest przystępną i wnikliwą syntezą jego doświadczeń i analiz". (opis wydawcy) Nieprzypadkowo wybraliśmy datę emisji: mija właśnie rok od nowej inwazji Rosji na Ukrainę. Postulowany przez Leonarda "nie-pokój" ustąpił miejsca regularnej, pełnoskalowej wojnie w Europie. Najwyraźniej Putin nie przeczytał jego książki... A miał okazję, jako że oryginalnie wydane została w 2021 r. Leonard nie przewidział wtedy rychłej rosyjskiej agresji, a samemu temu państwo poświęcił zaledwie kilka akapitów, pełnych ogólników o szantażu energetycznym i "ruskich trollach". Czy błąd autora unieważnia jego tezy? A może wojna Putina jest tylko groteskową anomalią, która na dłuższą metę nie zmienia światowych trendów? O to m.in. pytaliśmy Michała Wojtyło. Do rozmowy o kulturze i historii Śląska powrócimy już w następnym odcinku, jak zwykle w ramach cyklu "Śląsk sztuką pisany".…
S
Szyb Kultury
1 Grupa Janowska - górnicy, malarze… okultyści? Fenomen malarstwa naiwnego 59:44
59:44
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
59:44O fenomenie tzw. Grupy Janowskiej i śląskiego malarstwa nieprofesjonalnego rozmawiamy z Magdaleną Tobołą-Feliks z Muzeum Historii Katowic, kuratorką zakończonej niedawno wystawy poświęconej twórczości Pawła Wróbla, „Śląskiego Bruegla”, a także autorką projektu Wystrój się w strój, poświęconego śląskiemu strojowi regionalnemu. Wyobraźcie sobie… Lata 40. 50. Powojenna bieda, najmroczniejsze lata stalinizmu w Polsce, zdegradowany przez ciężki przemysł krajobraz naturalny i społeczny. Skromne życie prostych, niewykształconych ludzi, od pokoleń skazanych na ciężką i niebezpieczną pracy w kopalni. Do tego skaza służby w Wehrmachcie, tak znamienna dla tamtego pokolenia Górnoślązaków. Czy można sobie wyobrazić mniej sprzyjające warunki do tego, aby zostać artystą? A jednak na Górnym Śląsku się udało. A konkretnie na katowickim Janowie-Nikiszowcu, gdzie grupa pracowników KWK „Wieczorek” zaczyna spotykać się po pracy przy zakładowym domie kultury i amatorsko malować. Nie mają formalnego wykształcenia, dobrych farb, czasu ani pieniędzy. Mają za to zapał, wyobraźnie i wrażliwość równie głębokie, co drążone przez nich kopalniane chodniki. Malują, jak potrafią, czyli naiwnie: bez perspektywy i proporcji, pstrokatymi barwami i grubym konturem. Jedni uwieczniają, co widzą, czyli plebejski, ludyczny Śląsk, z festynami, orkiestrami górniczymi, piwem i kiełbasą, tak jak Bruegel w XVI-wiecznych Niderlandach. Inni ten sam światek zaludniają czarownicami, utopcami i świętą Barbarą, która wespół ze Skarbkiem czuwa nad górnikami. Inni jeszcze przedziwnym zrządzeniem losu zainteresowali się filozofią Wschodu i okultyzmem. Dla nich malarstwo staje się metafizyczną wędrówką, utrwalają zatem na płótnie lub kartonie nagie boginie Asyrii i Indii oraz tajemne symbole, których nikt nie jest w stanie zrozumieć, być może nawet oni sami… Nie, to nie fikcja, ta historia wydarzała się naprawdę. Nazwali ich „Grupą Janowską”. Do jej twardego jądra należeli m.in. Teofil Ociepka, Paweł Wróbel, Ewald Gawlik, Erwin Sówka i inni. Opiekunem grupy był Otton Klimczok z przykopalnianego domu kultury, taki sami amator-entuzjasta, jak jego podopieczni. Początkowo lekceważeni, wyszydzani, a nawet gnębieni przez „oficjalne czynniki”; z czasem ich twórczość zwróciła uwagę jak najbardziej zawodowych artystów. Przyszła sława, która trwa do dzisiaj i inspiruje kolejne pokolenia. Stali się tematem reporterskich powieści („Czarny Ogród” Małgorzaty Szejnert) i inspiracją dla filmowców („Angelus” Lecha Majewskiego). Choć ostatni, najmłodszy z nich, Erwin Sówka zmarł w 2021 r., to do dzisiaj mają na Janowie swoich wiernych kontynuatorów, a ich prace zdobią muzea nie tylko na Śląsku i w Polsce, ale także na całym świecie. W odcinku wykorzystano fragmenty następujących utworów: – "Czarny Ogród" M. Szejnert (audiobook czyta A. Mastelarz) – "Angelus" (rok prod. 2001, reż. L. Majewski) W grafice wykorzystano fragment obrazu Pawła Wróbla "Orkiestra górnicza".…
S
Szyb Kultury
1 Kolędy nie muszą być z płyty! Iga Fedak o ludowym kolędowaniu 37:31
37:31
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
37:31Powiedzmy sobie prawdę: wszyscy mamy serdecznie dość sztampowych kolęd. Gdzieś od wczesnego adwentu zaczynają nas atakować w radio, centrach handlowych i na kolejnych firmowych wigilijkach. Powtarzany na okrągło kanon kilku, kilkunastu polskich klasyków w coraz to bardziej udziwnionych aranżacjach. Remedium na to może być powrót do korzeni, czyli sięgnięcie do kolęd ludowych śpiewanych przez naszych pradziadków. Ten zapomniany skarbiec zaskakuje swoim bogactwem: pośród wątków typowo bożonarodzeniowych, przewijają się w nich wątki apokryficzne (czyli wymyślone, niebiblijne epizody z życia Maryi i Jezusa) oraz życzenia odzwierciedlające codzienne życie dawnych pokoleń. Autentyzmu dodawał im fakt, że były wykonywane na żywo, przez nieprofesjonalnych muzyków. Naszym gościem jest Iga Fedak, etnomuzykolog i członek Kapeli Fedaków . Jest to rodzinne trio z Katowic, grające muzykę tradycyjną ze Śląska i innych części Polski, a także autorską muzykę inspirowaną polską muzyką tradycyjną. Iga odkrywa przed nami fascynujący świat prawdziwie ludowych, śląskich pieśni kolędowych. W odcinku przywołano nazwiska i prace następujących etnografów: – J. Roger: Pieśni ludu polskiego w Górnym Szląsku z muzyką . Wrocław 1880 – O. Kolberg: Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. T. 43: Śląsk . Warszawa 1965 – Ł. Wallis (pseud. Herman Dónaj): Kolędy górnośląskie czyli Opis zwyczaji ludowych w czasie Bożego Narodzenia oraz 32 starych kolęd górnośląskich z melodjami zebranych z ust ludu . Bytom 1925 – A. Dygacz: Śląskie pieśni ludowe. Wybór źródeł i opracowanie . Katowice 1995 Zdjęcie na grafice - Maria Fedak ( @fedak.foto.grafia )…
S
Szyb Kultury
1 "Beboki" – Teatr dla małych i dużych dzieci 37:19
37:19
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
37:19Beboki... Niegdyś najbardziej nieokreślone i przerażające postaci śląskiej demonologii. Przez wieki rodzice straszyli nimi niegrzeczne bajtle (śl. dzieci). Tym bardziej zaskakująca jest metamorfoza, której doczekały się w ostatnich latach: poprzez pracę nikiszowskiego akwarelisty Grzegorza Chudego beboki przeobraziły się w przyjazne dla dzieci sympatyczne stworki. Na podstawie akwarel powstały maskotki , a ostatnio, na wzór wrocławskich krasnali, beboki wyszły na ulice Katowic, a nawet... na deski teatru. "Beboki", produkcja zespołu teatralnego Teatr Trip , to rozgrywający się według klasycznego wzorca spektakl familijny, na którym dobrze bawią się i dzieci, i dorośli. Wyróżnia się od innych tego typu przedstawień głębokim osadzeniem w śląskim folklorze (obok beboków przez scenę przewijają się heksa – czarownica, swietła – duch przewodnik i Skarbek – duch kopalni) oraz polsko-śląskimi dialogami. W tym odcinku Basia, pełna kobiecej empatii, pochyla się nad nie zawsze prostymi relacjami dziecko–dorosły, a Zbyszek nie byłby sobą, gdyby nawet w nawiązaniu do teatrzyku dla dzieci nie zaczął mędrkować, tym razem o monomicie Josepha Campbella ("Bohater o tysiącu twarzy"), oraz doszukiwać się w spektaklu metafory obecnej kondycji ślōnskij godki . W spektaklu po śląsku mówi duch zmarłej babci oraz beboki i inne stwory, ale już nie główna bohaterka, mała Hania, którą mama nauczyła mówić tylko "czysto" po polsku (no bo po co godać po naszymu ?) Czyż coraz bardziej taka nie staje się właśnie rzeczywistość języka (albo, jak kto woli, dialektu) śląskiego: przynależy raczej on do świata zmarłych albo domeny fikcji? Użytkownicy śląskiego chowają się w prywatność niczym teatralne beboki, ukrywające się w szafie przed światem, który już w nie nie wierzy. Jeżeli ktoś nie wychował się w którejś z społecznych nisz, gdzie godka jest jeszcze silna, to ze śląskim łatwiej mu się przyjdzie spotkać w książce, filmie lub w teatrze niż w codziennej rozmowie. Ślōnska godka , owszem, dowiodła w ostatnich latach, że może być również nowoczesnym językiem kultury, tej wysokiej i tej popularnej, ale jako środek codziennej komunikacji ustępuje pod naporem polszczyzny. Czy moda na śląski jest zwiastunem jego renesansu, czy tylko łabędzim śpiewem? W podcaście wykorzystano następujące utwory: – zwiastun spektaklu Beboki (Teatr Trip, montaż: Paweł Szymkowiak, Gawlock Pictures) – efekty dźwiękowe z gry "Wiedźmin 3" – piosenkę ze spektaklu "Co to je za dźwiynk?" (muz: Kuba Fedak i Karo Przewłoka, słowa Rafał Szyma) W grafice do odcinka wykorzystano fragment plakatu promującego spektakl autorstwa Grzegorza Chudego.…
S
Szyb Kultury
1 Nikiszowiec – z przewodniczką po Czarnym Ogrodzie 40:20
40:20
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
40:20Ponadstuletnie górnicze osiedle patronackie Nikiszowiec wyrosło w ostatnich latach na jedną z głównych atrakcji turystycznych Katowic i całego Górnego Śląska. Nic dziwnego – jest to prawdziwa gratka dla fanów industrialnej architektury z całej Polski i zagranicy. Nigdzie indziej w kraju nie znajdziecie tak staranniego przemyślanego i zrealizowanego przemysłowego założenia urbanistycznego. Dla wszystkich, których chcą rozpocząć swoją własną przygodę z tym niezwykłym miejscem, mamy miłą niespodzianką: Basia jest nie tylko dumną mieszkanką tego osiedla, ale także certyfikowaną przewodniczką po nim, i chętnie podzieli się z Wami swoją wiedzą. Dzięki niej poznacie rzeczy, których nie dowiecie z banalnych podróżniczych instablogów. A jeśli planujecie wizytę na "Nikiszu" i chcecie skorzystać z usług Basi, możecie skontaktować się z nią poprzez nasz profil na FB "Szyb Kultury" . Tak, to jest zuchwała autoreklama ;) Dla tych, którzy lubią czytać, garść najważniejszych informacji. Nikiszowiec powstał przed I wojną światową. Górny Śląska był wtedy częścią Niemiec i dynamicznie rozwijającym się zagłębiem przemysłowym. Jednym z gigantów górnośląskiego przemysłu była spółka Georg von Giesches Erben, właścicielka wielu hut i kopalń, w tym kopalni "Giesche" w Janowie (obecnie część Katowic). Dyrektorem generalnym koncernu był w owym czasie Anton Uthemann, prawdziwy wizjoner, który obmyślił dla swoich pracowników dwa niezwykłe osiedla mieszkaniowe. Najpierw, od 1906 r. powstawał skąpany w zieleni Gieschewald (Giszowiec), górnicza "wieś" złożona z przytulnych domków jednorodzinnych. Okazało się, że to nie zaspokaja rosnących potrzeb, więc już od 1908 r. kilka kilometrów dalej zaczął powstawać Nikischschacht (Nikiszowiec), osiedle zupełnie odmienne, bo uformowane na kształt miasteczka z malowniczaymi uliczkami i rynkiem. Składa się na niego 9 pierścieni dwupiętorwych bloków z budowanych z arcyśląskiej czerwonej cegły. Obydwa osiedla odróżniało od innych tego typu założeń na Górnym Śląsku, że do ich zaprojektowania ściągnięto spod Berlina dwóch najwyższej klasy architektów, kuzynów Emila i Georga Zillmannów. Na osiedla składały się nie tylko budynki mieszkalne, ale cała gama lokali usługowych (sklepy, łaźnie, gospody, pralnie itp.), które czyniły z Giszowca i Nikiszowca prototyp współczesnych "miast 15-minutowych". Całość dopełnił monumentalny kościół parafialny pw. św. Anny. Obydwa osiedla przez ponad sto lat swojego istnienia dzieliły dziejowe koleje Górnego Śląska. Niestety, starsze z osiedli zostało częściowo wyburzone w PRL i zastąpione blokowiskiem z wielkiej płyty... Zamknięta też została kopalnia, wokół której pierwotnie koncentrowało się życie mieszkańców. Basia i Zbyszek wychodzą poza gawędkę o turystycznych urokach "Nikisza". Zastanawiają się nad postindustrialną przyszłością osiedla, ceną, którą przychodzi płacić za turystyczną popularność i postępującą gentryfikacją. Rozmawiają także o książkach i filmach, które zainspirowane zostały przez to niezwykłe miejsce: filmach Kazimierza Kutza, "Angelusie" Lecha Majewskiego i powieści reportażowej "Czarny ogród" Małgorzaty Szejnert. W odcinku wykorzystano na prawach cytatu fragmenty następujących utworów: – "Czarny Ogród" M. Szejnert (audiobook czyta A. Mastelarz) – "Angelus" (rok prod. 2001, reż. L. Majewski) – "Rudy się żeni" (zespół Big Cyc) Fot. zbiory własne…
S
Szyb Kultury
1 Serial „Wielka Woda” – katastrofa na miarę naszych możliwości 42:13
42:13
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
42:13Najnowszej produkcji Netlfliksa – serialowi „Wielka Woda” dajemy mocne 4+. Polska próba kina katastroficznego sama nie zakończyła się katastrofą, choć czasami niebezpiecznie zbliża się ku mieliznom melodramatu. Pomimo tego, że rozmawiamy o klęsce żywiołowej sprzed 25 lat, jak zwykle nie brakuje śmieszków – Zbyszek dzieli się swoimi "traumatycznymi" wspomnieniami z powodzi, a także popełnia niewybaczalne faux pax: zdradza wiek Basi! Fabuła serialu osnuta jest wokół „powodzi tysiąclecia”, która w lipcu 1997 r. uderzyła w Śląsk i inne regiony Czech, Polski i Niemiec. Największym miastem dotkniętym wtedy przez żywioł był Wrocław i to na nim skupili swoją uwagę filmowcy, nie zapominamy jednak, że ten sam dramat był udziałem wielu innych górno- i dolnośląskich miast położonych wzdłuż Odry i jej dopływów, od Opawy po Krosno. Powódź wystawiła na próbę sprawność ówczesnego państwa polskiego. Okazało się, że domalowanie państwowym orzełkom koron to jeszcze za mało, aby z postkomunistycznego paździerza uczynić dobrze zarządzaną zachodnią demokrację. To może tłumaczy niezachwiana wiarą, którą potomkowie repatriantów darzą w serialu poniemiecką myśl techniczną. Spuśćmy zasłonę milczenia na główny wątek obyczajowy, którego nie powstydziłaby się brazylijska telenowela. Z naddatkiem rekompensuje go skrojona na miarę greckiej tragedii i oparta na faktach obrona wałów przeciwpowodziowych filmowej wsi Kęty (w realu: Łany). Władze i eksperci uznali, że zalanie podwrocławskich wiosek uratuje samo miasto oraz ochroni życie i mienie dziesiątek tysięcy wrocławian, oczywiście kosztem mienia setek mieszkańców tychże wiosek. Kęccy chłopi nie bez powodu nieufni w zapewnienia o pomocy państwa (któż nie pamięta "Trzeba się było ubezpieczyć" premiera Cimoszewicza?) stają do nierównej walki w obronie "swoich" wałów przed niewzruszoną siłą żywiołu i, jak się okazuje, mocno teoretyczną siłą aparatu państwa. Konfrontacja ta obrazuje nam prawdę tamtych czasów: walkę Polski solidarnej z Polską samoobronną, gdzie każdy dba tylko o siebie i swoją grupę. W odcinku wykorzystano na prawach cytatu fragmenty następujących utworów: – Wielka Woda – oficjalny zwiastun – Disco Polo (film 2015, reż. M. Bochniak) – archiwalna wypowiedź premiera W. Cimoszewicza z 1997 r. (źródło: ciekawehistorie Powódź '97 ) – Moja i Twoja Nadzieja (Acoustic) (zespół Hey, słowa K. Nosowska, komp. P. Banach) – Forfiter Blues (muz. MerC 'N CeZik) W grafice wykorzystano zdjęcie przedstawiające zalane osiedle Kozanów we Wrocławiu 17 VIII 1997 r. (fot. W. Wilczyński, źródło: Dziennik Zachodni ) Odcinek stanowi część cyklu "Śląsk sztuką pisany" i został zrealizowany w ramach grantu Muzeum Historii Polski "Patriotyzm Jutra".…
S
Szyb Kultury
1 Między magią a herezją – Sapkowskiego ciąg dalszy cz. 2 27:14
27:14
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
27:14No i stało się. Nasz podcast o trylogii husyckiej Andrzeja Sapkowskiego sam stał się trylogią. Ciągle jest z nami Kamil Wons z redakcji czasopisma idei "Pressje". Tym razem mierzymy się z największym być może mitem narosłym wokół średniowiecznej inkwizycji: jej rzekomą fiksacją wokół polowania na czarownice. Otóż wbrew popkulturze w "ciemnym średniowieczu" kościelni inkwizytorzy podzielali nastawienie powieściowego Grzegorza Hejncze i tropienie czarownic obchodziło ich niewiele albo wcale. Regres nastąpił później, w czasach nowożytnych: osławiony "Młot na czarownice" wyszedł przecież w 1487 r., rozpowszechnił go wynalazek druku, a w swojej praktyce procesowej posługiwały się nim sądy świeckie, a nie inkwizycja kościelna. Rozmawiamy także o tym, jakie piętno inkwizycja wywarła na samym Śląsku. Chyba najbardziej jej niesławnym epizodem w regionie stał się proces świdnickich beginek w 1332 r. Pomimo tego, że od akcji powieści Sapkowskiego dzieli to wydarzenie sto lat, wszyscy zainteresowani potrafią ze szczegółami o nim opowiadać. Szkoda w końcu, aby research historyczny autora się zmarnował... W podcaście nie było czasu wchodzić w szczegóły, ale dla zainteresowanych przedstawiamy krótkie streszczenie sprawy. Beginki, wraz z ich męskimi odpowiednikami – begardami, były rodzajem świeckiego para-zakonu; parały się dobroczynnością, ale także praktykowały model pobożności odbiegający od kościelnej ortodoksji. Po dwóch wiekach rozwoju w łacińskiej Europie tego niejednolitego ideowo i organizacyjnie ruchu, w początkach XIV w. władze kościelne zaczęły rozwiązywać poszczególne "złe" wspólnoty beginek i begardów, a nawet wytaczać im inkwizycyjne procesy o herezję. Fala ta dotknęła również Śląsk. W 1330 r. swoją misję w diecezji wrocławskiej rozpoczął inkwizytor Jan Schwenkenfeld. Po dwóch latach zbieranie dowodów poddał pod sąd inkwizycyjny 16 świdnickich beginek – ich zeznania potwierdzały, że pod płaszczykiem "uczciwego" zgromadzenia zalęgła się nielegalna sekta, która ubezwłasnowolniała swoje członkinie typowymi metodami manipulacji psychicznej. Ogłoszono wyroki: od kary śmierci dla przywódczyń poprzez więzienie do wygania. Nic nie wiemy na temat faktycznej egzekucji tych wyroków. Przebieg procesu znamy dzięki zachowanym protokołom sądowym (zob. S. Wrzesiński, Inkwizycja w Królestwie Polskim i księstwach śląskich, Warszawa 2021) W odcinku wykorzystano na prawach cytatu fragmenty następujących utworów: – Narrenturm (autor A. Sapkowski, adaptacja audio Polskiego Radia i Audioteka.pl) – Monty Python i Święty Graal (W. Brytania 1975, reż. T. Jones i T. Gilliam) – Ballada o Inkwizycji (muz., słowa i wyk. S. Kojkoł, 2021) – Hiszpańska Inkwizycja (Latający Cyrk Monty Pythona sezon 2, odc. 2, W. Brytania 1970) W grafice wykorzystano fragment obrazu " Sabat na Łysej Górze " autorstwa Pawła Wróbla. Odcinek stanowi część cyklu "Śląsk sztuką pisany" i został zrealizowany w ramach grantu Muzeum Historii Polski "Patriotyzm Jutra".…
S
Szyb Kultury
1 Nie taka straszna inkwizycja? – Sapkowskiego ciąg dalszy cz. 1 34:22
34:22
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
34:22Ciągniemy dla Was dalej temat trylogii husyckiej Sapkowskiego. Na tapet wzięliśmy najbardziej kontrowersyjny wątek powieści, czyli sposób przedstawienia kościelnej inkwizycji i jej walki z herezją. W literackiej wizji Sapka instytucja ta na XV-wiecznym Śląsk była prawie tak samo przerażająca i wszechobecna jak NKWD w Związku Sowieckim. Niestety, lokalny punkt przyjęć donosów był nieczynny, nie mieliśmy więc jak zadenuncjować Świętemu Oficjum tego bezbożnego autora... Wobec tego sami pochylimy się nad sprawą i spróbujemy oddzielić historyczną prawdę od czarnej legendy. W rolę obrońcy dobrego imienia inkwizycji wciela się nasz człowiek w Będzinie – Kamil Wons, absolwent politologii i historii, redaktor czasopisma "Pressje" i członek Klubu Jagiellońskiego Katowice. Tego złego próbuje grać Zbyszek, nieudolnie, bo ciągle się zapomina i śmieje się w niestosownych miejscach, Basia zaś dzielnie próbuje poskromić obydwu gadułów. W odcinku wykorzystano na prawach cytatu fragmenty następujących utworów: – Narrenturm (autor A. Sapkowski, adaptacja audio Polskiego Radia i Audioteka.pl) – Duchy Goyi (Hiszpania, USA 2006, reż. M. Forman) – Gra o Tron (USA 2016, sezon 6, odc. 10, reż. M. Sapochnik) – Proces (słuchowisko Polskiego Radia wg powieści F. Kafki w przekładzie B. Schulza, reż. H. Rozen, rok produkcji 1983) W grafice wykorzystano obraz Galileo Galilei davanti all'Inquisizione (1857, autor C. Banti, źródło commons.wikimedia.org) Odcinek stanowi część cyklu "Śląsk sztuką pisany" i został zrealizowany w ramach grantu Muzeum Historii Polski "Patriotyzm Jutra".…
S
Szyb Kultury
1 Śląsk po husycku – Trylogia husycka Sapkowskiego 32:27
32:27
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
32:27Podczas gdy jagiellońską Polskę i Litwę u schyłku średniowiecza pochłaniał konflikt z Zakonem Krzyżackim, śląskim książętom i prałatom, lennikom Korony św. Wacława, sen z oczu spędzali husyci. Był to protoprotestancki ruch odnowy czeskiego chrześcijaństwa, czy też, jak to woli, kacerze i wrogowie Chrystusa. Bezskutecznie ruszyło na nich pięć krucjat, aby przywrócić Czechów na łono Kościoła katolickiego, czy też, jak to woli, wpędzić ich z powrotem pod papistowskie jarzmo... W odwecie taboryci, radykalne skrzydło husytów, ruszyli w "rejzy" na Śląsk i inne okoliczne krainy, aby nieść swoją wiarę, a przy okazji grabić i palić miasta i klasztory. Wszak każda rewolucja wymaga ofiar... Po tę barwną, a słabo znaną epokę w historii Śląska sięgnął Andrzej Sapkowski, autor kultowej sagi o Wiedźminie. Przed 20 laty uraczył nas trzech powieści, "Narrenturm", "Boży bojownicy" i "Lux Perpetua", nazywaną również trylogią husycką albo śląską. Miłość, przygoda, magia i wojna – to tylko niektóre składniki fanastyczno-historycznego koktajlu, który zaserwował czytelnikom Sapek. W dzisiejszym odcinku Basia głównie kręci nosem, uważając, że fantasy to rozrywka dla dużych chłopców, a Zbyszek cierpi na dysonas, próbując pogodzić historię faktyczną z literacką fikcją. W odcinku wykorzystano fragmenty następujących utworów: – Poranek Kojota (Polska 2001, reż. O. Lubaszenko) – Jan Hus (Czechosłowacja 1955, reż. O. Vávra) – Narrenturm (autor A. Sapkowski, adaptacja audio Polskie Radio i Audioteka.pl) – Boży Bojownicy (autor A. Sapkowski, adaptacja audio Polskie Radio i Audioteka.pl) – Ktož jsú boží bojovníci (husycki chorał z XV w.) (słowa i muz. tradycyjne, wyk. Pražský Filharmonický Sbor, 1962) – wywiad z A. Sapkowskim w warszawskim Empiku w 2008 r. (https://youtu.be/NceQWEIi774) – wideoblog Kasi Babis 30.11.2020 (https://youtu.be/sguCO_aWATM) Odcinek stanowi część cyklu "Śląsk sztuką pisany" i został zrealizowany w ramach grantu Muzeum Historii Polski "Patriotyzm Jutra".…
S
Szyb Kultury
1 Wrocław i Śląsk od Lutra po dziś – „Mikrokosmos” Normana Daviesa cz. 2 35:58
35:58
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
35:58Ciągniemy dalej naszą rozmowę o Wrocławiu i Śląsku na kanwie „Mikrokosmosu” N. Daviesa i R. Moorehouse'a. Zaczynamy od 1526 r., kiedy to Śląsk dostaje się pod panowanie Habsburgów, a potem przechodzimy przez czasy pruskie aż po wiek XX. Rozmawiamy m.in. o reformacji, nepomukach (wiecie, co to?) i aż trzech różnych wojnach. Dowiecie się również, czym śląscy Żydzi różnili się od polskich, i o chodziło w propagandzie tzw. Ziem Odzyskanych. W odcinku wykorzystano fragmenty następujących utworów: – Ziemia Obiecana (Polska 1974, reż. A. Wajda, głos A. Pszoniak) – Hohenfriedberger Marsch (autor nieznany) – Mars napada (słowa, muz. i wyk. K. Staszewski) – Wrocławska Piosenka (muz. J. Harald, wyk. Kapela Dreptaki). Na grafice przedstawiono pomnik św. Jana Nepomucena przy kościele pw. św. Macieja we Wrocławiu (źródło: Wikimedia Commons) Odcinek stanowi część cyklu „Śląsk sztuką pisany” i został zrealizowany w ramach grantu Muzeum Historii Polski „Patriotyzm Jutra”.…
S
Szyb Kultury
1 Portret śląskiego miasta – „Mikrokosmos” Normana Daviesa cz. 1 40:48
40:48
Main Kemudian
Main Kemudian
Senarai
Suka
Disukai
40:48„Mikrokosmos. Portret miasta środkowoeuropejskiego" autorstwa Normana Daviesa i Roogera Moorehouse to napisana z rozmachem, kompleksowa – ale wolna od kompleksów – monografia miasta Wrocław/Breslau. Książka dwóch brytyjskich autorów jest dla nas okazją do rozmowy nie tylko o Wrocławiu, ale także o całym Śląsku. „Mikrokosmos" jest to znakomite wprowadzenie w historię Śląska, bo w dziejach jego historycznej stolicy znajdujemy wierne odbicie wydarzeń, które zdefiniowały tożsamość regionu, od piastowskiej kolebki, poprzez czasy czeskie, austriackie i pruskie, aż po katastrofę 1945 r. i odbudowę polskiej państwowości na tym obszarze. W grafice wykorzystano drzeworyt z wedutą Wrocławia z wydanego w 1493 r. Liber chronicarum. Odcinek stanowi część cyklu „Śląsk sztuką pisany” i został zrealizowany w ramach grantu Muzeum Historii Polski „Patriotyzm Jutra”.…
Selamat datang ke Player FM
Player FM mengimbas laman-laman web bagi podcast berkualiti tinggi untuk anda nikmati sekarang. Ia merupakan aplikasi podcast terbaik dan berfungsi untuk Android, iPhone, dan web. Daftar untuk melaraskan langganan merentasi peranti.