56. Frederike de Jong over ethisch gefundeerd onderwijs

Onderwijs leiden met hart en ziel

Te gast is Frederike de Jong en we spreken over haar boek Kiezen voor wat van waarde is en over haar visie op ethisch gefundeerd onderwijs. Frederike is als filosofe geïnteresseerd in de waarde en waarheidspretentie van kennis. Als lerares levensbeschouwing viel het haar op dat leerlingen kennis opvatten als dat was is, wat een zogenaamd objectief feit is. Een kennistheorie die gebaseerd is op Kant en Newton bevestigt leerlingen daarin. Frederike ontdekte in de wetenschapstheorie van Latour, de kwantummechanica en de relativiteitstheorie, dat kennis juist ook subjectief door de mens als waarnemer wordt geconstrueerd. Anders gezegd, dat kennis ook gaat over als mens betekenis geven aan. Beide kennisopvattingen schieten echter voor Frederike tekort om onderwijs op te baseren. In het onderwijs en in het leven gaat het voor haar niet zozeer om het zoeken van waarheid, maar om het handelen naar wat van waarde is. Via biografische ervaringen en de joodse filosofie van Levinas ontdekte ze dat niet het zijn en de ontologie, maar het handelen en de ethiek de grond is van ons bestaan en dat de aarde onze ethische horizon is. Op grond van deze filosofische uitgangspunten heeft Frederike een eerste model van ethisch gefundeerd onderwijs ontworpen met zes perspectieven: Waardebewust onderwijs De kracht van verhalen Durf te dromen Groene pedagogiek Met elkaar in gesprek Uitgangspunten bevraagd. Frederike nodigt luisteraars uit mee te denken om haar concept verder te ontwikkelen. Zie de website De Buitenkamer. Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door ATTC, schoolleidersopleiding in Hilversum, en De vallei van het goede leven.