Opinie | Maak een Duits kabinet!

Jaap Jansen | BNR

Merkel wilde zich er niet op vastleggen. De Duitse liberalen verlieten de onderhandelingen en keren pas nu, vier jaar later, weer terug. Bij het vertrek van Angela Merkel als bondskanselier is Mark Rutte de verliezer. Voor de tweede keer al, sinds Nederland door Brexit de Britten verloor.

Nederland had altijd een comfortabele positie in de driehoek Frankrijk-Duitsland-Verenigd Koninkrijk. In die verhouding was Frankrijk meestal de motor achter nauwere samenwerking, koos Duitsland de rol van aarzelende bemiddelaar en waren de Britten dwarsligger. Tactisch had Den Haag aan alle drie vaak iets.

Het remmende VK zorgde ervoor dat de Fransen niet in alles hun zin kregen en Duitse ministers van Financiën waren Jeroen Dijsselbloem en Wopke Hoekstra dankbaar dat ze tegenwicht organiseerden door bondgenootschappen met kleine zuinige landen.

De persoonlijke verhoudingen waren optimaal. Merkel en Rutte hadden een Freundschaft. Ze kwamen bij elkaar over de vloer, officieel en soms ook officieus. Ze begrepen elkaar. En vrijwel altijd deelden ze aan het eind van een lange discussie het besef: het Europees belang is uiteindelijk ook het Duitse en het Nederlandse belang.

Nu de Duitse christendemocraten net als die bij ons uitgeput in de touwen hangen, wordt sociaaldemocraat Olaf Scholz hoogstwaarschijnlijk de nieuwe bondskanselier. Hoewel hij Angela der Zweite wordt genoemd omdat hij net als zij stapje voor stapje te werk gaat, is de vriendschap met Nederland geen automatisme.

In het hoogste echelon is de beste relatie van Rutte nu die met Emmanuel Macron, de Franse president. Maar om strategisch en tactisch handig te opereren, moet de band met Duitsland snel weer op Merkel-niveau komen.

Daarom voor Rutte één tip nee eigenlijk drie. Nodig zodra er een nieuwe Duitse regering is meteen de kanselier uit voor overleg, samen met zijn linkse wolk van ministers. Want behalve uit enkele liberalen bestaat het nieuwe Duitse team dan toch vooral uit ministers van de rode SPD en Groenen.

Mijn belangrijkste advies is dan ook dit: hef in Nederland die rare ban op gezamenlijke kabinetsdeelname van PvdA en GroenLinks op en zorg ervoor dat tenminste de partijen die in Duitsland de regering vormen dat ook in Nederland doen.

En schiet een beetje op. In Duitsland willen ze immers voor kerstmis een nieuw kabinet hebben. Voor je het weet roept iemand, zwaaiend met het Duitse akkoord: kopieer dit maar!

Over Jaap Jansen

Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht. Luister live donderdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/jaap-jansen, Apple Podcast of Spotify.

See omnystudio.com/listener for privacy information.